“…Bugün size dîninizi kemâle erdirdim,
üzerinizdeki nîmetimi tamamladım ve size din olarak İslâm’ı seçip-beğendim”
(Mâide 3).
İslâm,
Hz. Âdem’in “Allah’tan aldığı kelimeler ile başlayan ve Hz. Muhammed’e inen son
vahiyle tamamlanmış ilâhî sistemin ve düzenin adıdır. Bu düzen tüm kâinatta
şuursuz şekilde hâkim iken, insanlar arasında ise şuurlu şekilde hâkim olması
gerektiği için, indirilen vahiyler ve seçilen peygamberler üzerinden ortaya
konulmuştur. Allah’ın bu emir, yasak ve direktifleri yaklaşık 1.400 yıl önce,
hem vahiy olarak indirilip tamamlanmış, hem de uygulama olarak yâni “güzel
örneklik” (Ahzâb 21) şeklinde tamamlanmıştır. Böylece artık dînin esasları
belirlenmiş ve “bağlayıcı olmak bakımından” söylenecek ve uygulanacak bir şey
kalmamıştır.
İnsanlar
Kur’ân’a ve Sünnet’e kıyasla yada onlardan ilham alarak bâzı şeyler söyleyebilir
ve bâzı uygulama tavsiyelerinde bulunabilirler ama bunlar “bağlayıcı” yâni
“din” olmazlar. Peygamberimiz’den sonra, İslâm adına, kim ne konuşmuş ve ne
yapmış olursa-olsun “din’den değildir ve din’den olmadığı için “bağlayıcı” da
değildir. Bunlar, beğenilen, bir meseleyi idrâk etmek için yardımcı olabilen,
uygulamada kolaylıklar sağlayabilen şeyler olabilir elbette ama bunlar din bakımından
aslâ ve zinhar bağlayıcı değildir.
Siz akıl
ve mantık yürüterek ve delil ortaya koyarak birine İslâmî bir şeyi anlatmak için
yorumlar yapıp İslâm’ı anlatabilir ve uygulamada Kur’ân ve Sünnet’e aykırı olmamak
ve uygun olmak şartıyla kolaylaştırıcı şeyler önerebilirsiniz, fakat bunlar “bağlayıcı”
olmayacaktır ve “din” hâline gelmeyecektir-gelmemelidir. Zîrâ böyle bir durumda,
aynen Tevrat, İncil ve diğer kitapların başına gelen şey gelir ve din tahrif ve
tahrip olur ve de din artık şeytana, nefse ve tâğutlara uygun olarak bambaşka
şeyler söylemeye başlanır.
Oysa
bir-çokları, Allah ve Peygamberimiz gibi üstün ve yüce gördüğü bir insanı;
kutup, gavs, mehdi, mesih vs. îlân ederek, onun düşüncelerini, sözlerini ve
önerilerini din hâline getirerek bağlayıcı olduğunu düşünmekte ve böyle
inanmaktadır. Öyle ki adam, şeyhinin gördüğü bir rüyâyı bile “kutsal” kabûl
ettiği için, o rüyâya dayanarak bir konu hakkında bağlayıcı bir dînî hüküm
koyabilmektedir. Hattâ târihte, “mezhebimizin düşüncesine uymayan âyetlerin
hükmü kalkmıştır” diyen ahmak ve kâfirler bile olmuştur. Oysa hem Kur’ân’ın
indirilişi tastamamlanmıştır hem de Kur’ân-merkezli güzel örneklik olan Sünnet en
ideâl şekilde hayâtın tam ortasında uygulanmış ve hâkim kılınmıştır. Bunlar
bizim için kıyâmete kadar tek bağlayıcılardır ve başka bağlayıcı bir şey de
yoktur. Bu yüzden artık “bağlayıcı” olacak bir düşünce, söylem ve eylemden
bahsetmek söz-konusu değildir, olamaz.
Demek
istediğimiz şu ki, Peygamberimiz son vahyi alıp halka duyurduktan ve kendisine
indirilen tüm vahiylerin en güzel örnekliğini yaptıktan sonra, son nefesini
verip rahmet-i rahmâna kavuştuğu anda ortada olan şey, ne eksik ne de fazla,
İslâm’ın tam olarak bizzat kendisi ve tamâmıdır. Zâten böyle olduğu için din
tamamlanmıştır. Peygamberimiz’in ilk vahyi aldığı andan son nefesini verdiği
âna kadar geçen 23 yıllık sürede indirilen âyetler Kur’ân’ı, Kur’ân’a göre
yapılan amel, eylem ve açıklamalar da Sünnet’i ve sahih Hadis’i yâni İslâm’ın
esaslarını oluşturmuştur. Tabi Sünnet ve sahih hadisler, “Kur’ân var” diye
vardırlar, yoksa Kur’ân olmasa Sünnet ve hadisten de bahsedilmezdi. Dolayısı
ile onların Kur’ân’a uygunluğu olmazsa-olmazdır. Kur’ân’a aykırı yada uygun
olmayan hiç-bir Sünnet uygulaması ve hadis söylemi makbûl ve geçerli değildir.
Zâten Sünnet ve hadisler ancak Kur’ân’ın tebliği, dâveti, anlaşılması ve yaşanması
noktasında devreye girerler. Yoksa onlar yeni bir din vâz etmemektedirler ve
zâten böyle bir şey de yapamazlar. Sünnet ve sahih hadisler açıklama-idrâk ve
uygulama noktasında önemli ve geçerlidir. Sünnet ve sahih hadisler açıklama ve uygulama
noktasında bağlayıcıdırlar. Sünnet ve sahih hadisler, “İslâm’a paralel dinler”
değil, “İslâm’a paralel uygulamalar”dır. Çünkü İslâm sâdece “bilinmek” için
değil, bilindikten sonra “yaşanmak” ve “hâkim kılınmak için” vardır ve bu
sâdece İslâm ‘a mahsus bir şeydir.
Dolayısıyla
İslâm’ın ana-ilkelerinin ve esaslarının kaynağı elbette Kur’ân’dır. Sünnet ise
Kur’ân’a göre olan amel, eylem ve davranışlarken, sahih hadisler ise, Kur’ân’ın
tebliği ve dâveti sırasında yapılan açıklamalardır. Bunlardan başka ne Kur’ân’a
Peygamberimiz’den sonra yapılan yorumlar, te’viller ve tefsirler, ne de
Peygamberimiz’den sonra Sünnet ve hadis diye anlatılan hurâfelerin, yalanlar ve
zırvalıkların İslâm’ın esasları ve bağlayıcılığı ile bir ilgisi vardır. İslâm’ın
esasları, Peygamberimiz’in son nefesini verdiği andan îtibâren son şeklini
almış olarak son bulmuştur. İslâm, Peygaberimiz’in son nefesini verdiği anda
ortada câri olan şeydir. Ondan sonra yapılan yorum, te’vil, tefsir, anlatı,
rivâyet vs. müslümanların, bildiklerine, duyduklarına ve anladıklarına göre
söyledikleri ve yazdıklarından başkası değildir. Bunları kim söylemiş olursa
olsun bunlar zinhar İslâm’ın esaslarından değildir ve aslâ bağlayıcı falan değildir.
Yine,
Peygamberimiz’den sonra ortaya çıkan, şia, hâriciye, mürcie, ehl-i sünnet,
mutezile, mezhepler, meşrepler, mistik-ezoterik-batınî düşünceler, tasavvuf,
târikat, hadis, fıkıh, kelam, tefsir, felsefe ilimleri, cemaatler, hizipler,
partiler, akımlar tarafından düşünülen, yazılan, konuşulan, yapılan vs. hiç-bir
şey İslâm’ın esasları değildir, bu nedenle bir bağlayıcılığı yoktur. Yine
modernizm adına modernlerin söyledikleri, yazdıkları ve konuştukları da
İslâm’ın esasları falan değildir, bu nedenle de bağlayıcı değildirler. Bunlar
herkesin kendince “İslâm’ın esasları” adına söyledikleri, yazdıkları ve
yaptıklarıdır. Bunların hiç-biri olmasaydı, İslâm’da zerre kadar bir eksiklik
olmazdı. Hattâ Peygamberimiz vefât ettiği anda kıyâmet kopmuş olsaydı bile,
İslâm yine de eksiksiz ve tastamamlanmış olarak ortaya konulmuş olurdu.
Mezhep, meşrep, târikat, tasavvuf vs.
Bunların ortaya çıkışı, din-kaynaklı değil, siyâset-kaynaklıdır. Bu konuda
dîni, siyâsetlerine âlet etmişler ve sanki oluşturdukları bu siyâsî akımlar,
dînî bir konuymuş gibi gösterilmiştir. İslâm târihinde ortaya çıkmış olan bu
akımların hiç-biri, Kur’ân ve Sünnet’ten başka “İslâm’ın esasları” adı altında
bir şeyler ortaya koyamazlar ve bunlara “bağlayıcıdır” diyemezler. Çünkü bunlar
sâdece, İslâm’ın esasları olarak kabûl ettikleri şeylerdir. Üstelik bakıldığında
hemen hepsi de birbirine aykırı düşünceler ürettiği gibi, birbirlerine az-çok
düşman olmuşlardır.
İnsanın samîmi ve gayretli olarak Allah için
verdiği emekler ve yaptıkları şeyler samîmiyeti ve gayreti gösterme açısından
değerlidir. Fakat şu iyi bilinsin ki; Peygamberimiz son nefesini verip
gözlerini kapadığında ve dolayısıyla artık vahyin inişi ve vahyin en güzel
uygulaması olan güzel örneklik olan Sünnet uygulaması son bulup tamamlandıktan
sonra, 1.400 yıl boyunca söylenen, yazılan, konuşulan, düşünülen vs. tüm
sözler, düşünceler, yazılar vs. bir-anda yok olsa yada unutturulsa, İslâm
dînine zerre kadar bile bir eksiklik gelmiş olmaz. Peygamberimiz’den ve
vahiyden sonra diller lâl olmuş olsaydı ve hiç kimse hiç-bir şey düşünmemiş,
konuşmamış (şu benim yazmış olduğum satırlar, kelimeler ve harfler de dâhil)
yazılmamış ve söylenmemiş olsaydı bile yine de İslâm’a atom-altı parçacık kadar
bile halel gelmiş olmazdı ve İslâm’da en küçük bir eksiklik olmazdı. Çünkü
Allah 1.400 yıl önce şöyle demiştir: “Bugün size
dîninizi tamamladım” (Mâide 3).
Evet; Peygamberimiz “yüce dosta” diyerek son
nefesini verdiği andan îtibâren bugüne kadar, kim ne söylemiş olursa-olsun,
tasavvur edilen, düşünülen, konuşulan, söylenen, yazılan (yazı, makâle, dergi,
kitap vs.) amel, eylem, görüş, yorum, te’vil vs. hiç-birinin İslâm adına
bağlayıcılığı yoktur. Bunlar içinde bir şeyin anlaşılmasında ve uygulamanın
kolaylaştırılması noktasında Kur’ân’a ve Sünnet’e aykırı olmayan ve uygun olan
bir şeyler varsa bunlar elbette kullanılabilir, gündeme getirilebilir. Fakat
bunların Kur’ân ve Sünnet’te olduğu gibi tüm zamanlar ve mekânlar için kıyâmete
yada belli bir süreye kadar bir bağlayıcılığı yoktur. Bir meseleyi anlamak için
söylenen yada yazılan bir şeyi okumak yada önerilen bir şeyi uygulamak normâldir,
doğaldır. Bu açıdan faydalıdırlar. Fakat bunlar İslâm’ın esaslarından değildir
ve İslâm adına bir bağlayıcılıkları yoktur ve de hiç-bir zaman da olmayacaktır.
Peygamberimiz’den sonra; halifeler, şia ve
hâriciye başta olmak üzere, fırkaların, hiziplerin, partilerin, grupların, mezheplerin,
meşreplerin, târikatların, tasavvufun, bâtınîliğin, hükûmetlerin, parlamentoların,
cemaatlerin, akımların, fraksiyonların, gavsların, kutupların, mezhep imamlarının,
şeyhlerin, imamların, hoca-efendilerin, âlimlerin, üstadların, lîderlerin, ana-yasaların,
şeytanın, nefsin, insanın, aklın, mantığın, beşerî-tâğûtî kânun, kural ve yasaların,
kahramanların, önderlerin, zenginlerin, şöhret-sâhiplerinin, dehâların,
ideolojilerin ve ideologların, felsefelerin ve felsefecilerin, ilâhiyatçıların,
akademisyenlerin, bilim-adamlarının, doç.ların, prof.ların, modern-bilimin, teknolojinin
vs. ne kadar beşerî-insânî olan tasavvur, düşünce, söylem, eylem ve uygulamalar
varsa, Kur’ân’a ve Sünnet’e uygun olsun yada olmasın, bunların düşünmüş,
söylemiş, yazmış ve yapmış olduğu hiç-bir şey, hiç-bir şekilde İslâm adına geçici
yada kalıcı olarak bağlayıcı değildir, olamaz. Bunların düşünmüş, konuşmuş ve
yazmış olduklarından, Kur’ân’ı anlamak ve daha kolay uygulamak için yararlanılabilir
elbette. Yazılmış onca kitap içinde çok doğru ve meseleyi idrâk ettirici sözler
ve düşünceler vardır elbette. Temel esaslara aykırı olmamak kaydıyla bunlar
okunabilir ve bunlardan faydalanılabilir.
Lâkin şunu unutmamak gerekir ki, bunların hiç-biri hiç-bir zaman İslâm’ın esaslarına
dâhil edilmeyecek ve bağlayıcı olmayacaktır. Çünkü İslâm’ın, vahiy olarak
indirilmesi tamamlandığı gibi, nasıl uygulanacağı da Kur’ân’ın “en güzel
örneklik” dediği şekilde uygulanmıştır: “Andolsun, sizin için, Allah’ı ve âhiret gününü umanlar
ve Allah’ı çokça zikredenler için Allah’ın Resûlü’nde ‘güzel bir örnek’ vardır” (Ahzâb 21).
Kur’ân
İslâm’ın esâsı olarak, Sünnet ise, Kur’ân esâsına göre “en güzel ve ideâl
yaşama örnekliği” olarak kıyâmete kadar bağlayıcıdır: Başka da bağlayıcı hiç-bir
söz ve uygulama yoktur.
Peygamberimiz ile birlikte İslâm’ın ilmi de, bilinci
de, uygulaması da nihâyete erdirilmiş ve bağlayıcı olarak kıyâmete kadar
tescillenmiştir. Bu nedenle Peygamberimiz’den sonra kim ne demiş ve ne yapmış
olursa-olsun bağlayıcı değildir. Çünkü bu din Allah’ın dînidir ve kimsenin
babasının malı değildir. Artık ya Kur’ân ve Sünnet örnekliği merkezinde bir din
anlayışı ve uygulayışı yaparsınız yada Allah ve Peygamber gibi ve onlar kadar üstün
gördüğünüz âciz kişilerin ve kurumların kıçlarına sokulmak zorunda kalırsınız.
“Şüphesiz, bu
bir öğüttür. Artık dileyen Rabbine bir yol bulabilir” (Müzzemmil 19).
En
doğrusunu sâdece Allah bilir.
Hârûn Görmüş
Temmuz
2024
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder