İslâm ve Servet

“Sana neyi infâk edeceklerini sorarlar. De ki: ihtiyaçtan artakalanı. Böylece Allah, size âyetlerini açıklar; umulur ki düşünürsünüz” (Bakara 219).

İnfâk, “azîmetli amel” anlamında yapılandır. İnfâk, bedelle alakalıdır. Zorlayıcı bir etkiye sâhiptir. Kişi infâk ettikten sonra mâli olarak biraz zorlanmalıdır. İnfâk, biraz acıtacak derecede olmalıdır. İşte bu seviyede yapılan infâk Dünyâ’da aç bırakmaz. İslâm bir infâk dînidir.

Malınızı-mülkünüzü heder edin demez Kur’ân. Dengeli bir harcamadan bahseder. Fakat bu, kırkta bire denk gelmez. Sahabenin de dediği gibi bu, zekat-ı bâhil=cimrinin zekatıdır. “Elini boynunda bağlanmış olarak kılma, büsbütün de açık tutma. Sonra kınanır, hasret (pişmanlık) içinde kalakalırsın” (İsrâ 29).

1/40 Kur’ân’dan çıkarılmış bir oran değildir. Mekke müşrikleri de zâten aynı ölçüyü (1/40) kullanıyorlardı. Kur’ân’dan çıkan ölçü nedir peki? 1/12 bir Kur’ân ölçüsüdür. 12 ay da bir oruç tutarız mesela. 12 ay boyunca yerken, bir ay boyunca (1/12) yemeyiz. Bu bir ölçü/orandır. 12’de 1’ini vermektir. 40’da 1’i falan geçin. Vermenin hesâbı yapılmaz.

İnfâk gece-gündüz, açık-gizli olarak olarak vs. her şartta olur. Bir zamânı ve mekânı yoktur. Allah infâk edenleri korkularından arındırır: “Onlar ki, mallarını gece, gündüz; gizli ve açık infâk ederler. Artık bunların ecirleri Rableri katındadır, onlara korku yoktur ve onlar mahzun olmayacaklardır” (Bakara 274).

İnsanlar kazançlarına-mallarına Allah’ı karıştırmak istemiyorlar.

Ramazan Kayan:

“Mü’min olarak kesin inancımız o ki; mülkün mutlak mâliki Allah’tır. O şânı yüce Allah, teşhir yasaları gereği evrende her şeyi istifâdemize sunmuştur. Bizden istenen ise mülkle ilişkimizi emânet bilinci üzerinden sürdürmektir. Mü’minin yüzü mala-mülke değil, Mâlik-el Mülk’e yöneliktir. Serveti biz kazanıyor olsak da bilelim ki, sâhibi Allah’tır.

Bu-gün büyüyen ekonomiye ters orantılı küçülen insanla karşı-karşıyayız.

Evet, gelişen iktisâdi gücüne orantılı istiğna, istikbar, ihtiras, istismar, imtiyaz ve ihtikâr peşinde olan bir insan-modeli insanlığı tehdit ediyor.

Tüm İslâm’i ve insâni değerleri kaybetmek pahasına ekonominin gücü kutsanıyor. Doğrular, değerler değil, rakamlar, puanlar, yüzdeler, anketler, grafikler konuşuyor. Kirli kazançlar, toplumsal kokuşmuşluğu körüklüyor.

Helâl kazanç ve meşrû bir ekonomiye hayat-hakkı tanımıyor. Kimileri İslâm iktisat sistemini kapitâlizm içinde eritme çabasında yâni kapitalizmin değer yargılarına İslâm’i bir gerekçe hazırlama gayretinde.

İşte tam da bu noktada kanaat ekonomisi gerekiyor. Kanaat ve takvâ olmadan kapitâlizme karşı direnemezsiniz. Kârun’laşmanın önüne geçemezsiniz.

Kanaatin tükendiği yerde acımasız rekâbet devrededir. Kardeşlik ikliminden uzaklaşan insanlar, “kâr”daşlık peşindedirler. Kulluk yükümlülükleri yerine piyasa kuralları artık belirleyicidir. Mâbet-merkezli bir yaşamdan, market eksenli bir hayâta dümen kırılmıştır. Ahlâkilik, enâyilik olarak algılanırken işbilirlik, işbitiricilik, kurnazlık revaçtadır. Kârlı yatırıma kilitlenen kitleler helâl kazançtan kopmuştur. Hayâtın bereketinden mahrum kalan toplumun tek derdi gelir artışıdır. Tasarruf tedbirleri konuşulurken tasadduk devre dışıdır. Literatürde en çok telaffuz edilen kelime kâr ve zarardır, sevap ve günah tedavülden çıkmıştır. Öncelikli hedef felah değil refahtır.

Tüm arayışlar müttakî değil, müreffeh bir toplum olmak için. Allah’ın işâret ve dâvet ettiği cenneti uzak görenler, Dünyâ’larını cennetleştirmeye durdular” der.

Ey insanlar!: “Yoksa âhiretten vazgeçip dünyâ-hayâtına mı râzı oldunuz?” (Tevbe 38).

İslâm-dünyâ’sının hâli- pür melâlinin nedeni bu konudur. Ümmetin âlimlerinin bir-çoğunun yıkıldığı yer de burasıdır. Her konuda ahlâklı olmayı hattâ en ufak bir şeyi bile aşırı büyütmeyi ilke edinenler, iş infâka, paylaşmaya gelince aslandan kaçan yaban eşeklerine dönüyorlar.

Servet… “İslâm” kelimesinin yanında durması bile tehlikeli olan kelime. Servet denildiğinde ilk-başta anlaşılan şey şu: “Birinde olup da öbüründe olmayan şey”. Peki kimde var? Birinde. Bir insanda. O insanda niye var ki? Neden ve nasıl olmuş? Diğerinde niye yok? Neden olmamış ve olmuyor? Olması iyi mi? Paranın dîni olan kapitâlizme göre kendisinde servet olmayanlar günahkârdır. Serveti olmayanlar aptaldır, ahmaktır, câhildir, geri kalmıştır vs. Peki İslâm’a göre?.. “Servet anlamında” zinhar bulunmaması gereken pis şey. Tabî ki insanların bir sermâyeleri olabilir ve bu sermâyelerle çeşitli işler yapabilirler ama şu bilinmelidir ki İslâm’da sermâye “küçük sermâye”dir. Kişinin elinde bir-şekilde sermaye birikmiş ise yâni bir miktar sermâyesi varsa onu ya bir-an önce elden çıkarıp paylaşacak, ya da bir işte kullanacak. Yâni o sermâye ile bir iş yapacak. Budur yapılması gereken şey. Peygamberimiz: “Elinizde kullanmadığınız 4.000 bin dirhemden fazla para tutmayın, ateştir” der. (4.000 dirhem=12 kilo gümüş=2015 îtibâriyle 18.000 liradır. Bu, kişi-başı yıllık ihtiyaç için kullanılacak azâmi paradır). Hz. Ali'nin (ra): “Dört bin dinardan fazla olan her mal, zekâtı ister verilsin isterse de verilmesin kenzdir” demiştir. Neden böyle olacak peki? Bir adâlet-eşitlik-kıst sağlansın diye. Biri yerken diğeri bakmasın diye. Allah Kur’ân’da bu konuda şöyle der: “Allah rızıkta kiminizi kiminize üstün kıldı; üstün kılınanlar, rızıklarını ellerinin altında bulunanlara onda eşit olacak şekilde verici değildirler. Şimdi Allah'ın nîmetini inkâr mı ediyorlar?” (Nâhl 71). Allah, servet-sâhibinin, servetini kendisinde az olanlarla paylaşmamasını “nimeti inkâr” olarak görüyor. Peki neden? Servetin bir zararı mı var ki? Allah bunun cevâbını şöyle verir:

“Allah'ın verdiklerinden cimrilik edenler, sakın bunun kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar; bilâkis bu, onların kötülüğünedir. Cimrilik yaptıkları şey, kıyâmet günü boyunlarına dolanacaktır. Göklerin ve yerin mirâsı Allah'ındır. Allah işlediklerinizden haberdardır” (Âl-i İmrân 180).

“Şeytan, sizi fakirlikle korkutuyor ve size çirkin -hayâsızlığı emrediyor. Allah ise, size kendisinden bağışlama ve bol ihsan (fazl) vâdediyor. Allah (rahmetiyle) geniş olandır, bilendir” (Bakara 268).

“Allah'a îman edin ve Resûlü ile birlikte cihada gidin” diye bir sûre indirildiği zaman, içlerinden mal-mülk sâhibi olanlar senden izin istediler ve “bırak bizi oturanlarla berâber oturalım” dediler” (Tevbe 86).

Peki Allah gerçekten insanların eşit ve adâletli bir gelire sâhip olmasını istiyor mu? Evet; Allah yaratılışı bu şekilde düzenlemiştir:

“Yer-yüzünde sâbit dağlar var etti. Orasını bereketlendirdi. İsteyenler/ihtiyâcı olanlar için eşitçe olmak üzere orada dört mevsim kuvvetler (rızık ve rızık kaynakları) takdir etti” (Fussilet; 10).

Allah neden servette bir tehlike görüyor? Allah bu soruları Kur’ân’ın çeşitli yerlerinde açıklar:

“Gerçekten insan, Rabbine karşı nankördür. Ve gerçekten, kendisi buna şâhiddir. Muhakkak o, mal-sevgisinden dolayı çok katıdır” (Âdiyat 6-8). Evet; mal/servet, insanı katılaştırır.

“Biz, ona öyle hazîneler vermiştik ki, anahtarları, birlikte (taşımaya) davranan güçlü bir topluluğa ağır geliyordu” (Kasas 76). 

 şımardı. (Şımarması kaçınılmazdı, çünkü mal, insanı şımartır) “Sonunda onu da, konağını da yerin dibine geçirdik. Böylece Allah'a karşı ona yardım edecek bir topluluğu olmadı. Ve o, kendi-kendine yardım edebileceklerden de değildi” (Kasas 81). 

Hz. Hûd zenginlerin gösteriş için yaptığı yüksek binâları şu şekilde eleştirir: “Siz, her yüksekçe yere bir anıt inşâ edip (yararsız bir şeyle) oyalanıp eğleniyor musunuz?” (Şuârâ 128).

“(Mal, mülk ve servette) çoklukla övünmek, sizi tutkuyla oyalayıp kendinizden geçirdi. Öyle ki (bu), mezarı ziyâretinize (kabre gidişinize) kadar sürdü” (Tekâsür 1-2).

“İnsan, hayır (mal, mülk, genişlik) istemekten usanmaz. Fakat başına bir kötülük gelince umutsuzluğa düşer, yıkılır” (Fussilet 49).

“Kendilerinden önce nice nesilleri helâk ettiğimizi görmediler mi? Yer-yüzünde size vermediğimiz imkânları onlara vermiştik. Onlara gökten bol-bol yağmur indirmiş, altlarından ırmaklar akıtmıştık. Fakat onları günahlarından dolayı helâk ettik. Ve kendilerinden sonra başka bir nesil yarattık” (En-am 6).

“Derken onun büyük bir serveti oldu. Arkadaşıyla konuşurken ona dedi ki: Benim malım seninkinden daha çok. Adamlardan yana da senden daha üstünüm” (Kehf  34).

“Derken bütün serveti helâk edildi. (Yıkılmış) çardakları üzerine çökmüş hâldeki bağına yaptığı harcamalar karşısında ellerini oğuşturuyor ve şöyle diyordu: Keşke Rabbime hiç-bir kimseyi ortak koşmasaydım” (Kehf 42).

“Kârûn, zîneti ve görkemi içerisinde kavminin karşısına çıktı. Dünyâ-hayâtını arzu edenler, Keşke Kârûn'a verilen (servet) gibi bizim de (servetimiz) olsaydı. Şüphesiz o büyük bir servet sâhibidir dediler” (Kasas 79).

Para kazanma/biriktirme hırsıyla çabalamanın sonu yoktur. Bu yola müptelâ olmuş insanlar bir-zaman sonra delirerek Şeytan çarpmışa dönerler. 

Yâni Allah, bir amaca göre yarattığı insanın mal-mülk ile, servetle aşırı ilgilenip hayâtını bu uğurda tüketmesinden râzı değil. Varlığın yapısı da buna uygun değil. Çünkü bu durum kaçınılmaz olarak fitne çıkarıyor ve zulüm ayyuka oluyor. Zulmün oluşmasında ve yayılmasında ilk ve en önemli etken mülk ile ilgilidir. Araya para (çıkar) girince fitne de başlıyor. İnsanlık târihindeki tüm fitnelerin, tüm savaşların, tüm kötülüklerin, tüm adâletsizliklerin, zulümlerin, yıkımların %90ı servet ile, mülk ile ilgilidir. Hele modern-dünyâda ekonomi-iş-ticâret-kazanç-kâr “din” hâline gelmiştir. Paranın nasıl kazanıldığı da önemli değil. “Üzümünü ye, bağını sorma” durumu hâkim. ABD‘de şöyle bir söz var: “Ne iş yaptığın önemli değil, nasıl yaşadığın önemli”. Yâni kaliteli bir yaşama ulaşmışsan ne iş yaptığın ve parayı nasıl kazandığının önemi yok. İstersen o işi fâhişelikle, pezevenklikle, deyyuslukla, organ-mafyacılığı ile, çocuk-pornosu ile, kısaca en âdi şerefsizliklerle kazanmış ol, yine de fark etmez diyorlar. Bunu söyleyen neo-kapitâlizmdir aslında.

Modern Kârun’lar Dünyâ piyasasını ve para döngüsünü, ülkelerin her-yerine kurdukları bankaları aracılığı ile yapıyorlar. Hattâ merkez-bankalarını ellerine geçirerek o ülkenin her-şeylerine karışıyorlar. Çünkü o bankalar aracılığı ile hükümetleri borç altına alıyorlar ve istekleri yerine getirilmediğinde ülkede karışıklık/kriz çıkarmakla tehdit ediyorlar. Hep kendi çıkarlarına göre yasaların çıkmasını sağlayarak, insanlığın kaderini belirlemeye başlıyorlar. Allah bu nedenle fâizi şiddetle yasaklamış ve fâiz alanlara Allah ve peygamberinin savaş îlan ettiğini söylemiştir: “Fâiz (ribâ) yiyenler, ancak Şeytan çarpmış olanın kalkışı gibi, çarpılmış olmaktan başka (bir tarzda) kalkmazlar. Bu, onların: 'Alım-satım da ancak fâiz gibidir' demelerinden dolayıdır. Oysa Allah, alış-verişi helâl, fâizi haram kılmıştır. Kime Rabbinden bir öğüt gelir de (fâize) bir son verirse, artık geçmişi kendisine, işi de Allah'a âittir. Kim (faâize) geri dönerse, artık onlar ateşin halkıdır, orada sürekli kalacaklardır. Allah, fâizi yok eder de, sadakaları arttırır. Allah, günahkâr kâfirlerin hiç-birini sevmez. Ey îman edenler, Allah'tan sakının ve eğer inanmışsanız, fâizden artakalanı bırakın. Eğer bunu yapmazsanız, Allah ve resûlünden bir harp îlanını duymuş olun. Tövbe ederseniz, mallarınızın esasları/ana-paralarınız sizindir; ne zulmeden olursunuz ne de zulme uğratılan” (Bakara 275-279). Bakunin:

“Banka soymak değil, banka kurmak suçtur” der. 

“Derken Şeytan Âdem’in kafasını karıştırıp Âdem’e dedi ki; Ey Âdem, sana ebedilik ağacını, yâni yok olmasından endişelenmeyeceğin bir mülkü göstereyim mi? (mülkü la yebla)” (Tâhâ 120). Bu âyet el-an devâm ede-gelen bir konuşmadır. Şeytan’ın bu vaadine kapılan-kapılana.

“Allah'ın, fazlından/kereminden kendilerine verdiklerini (infakta) cimrilik gösterenler, sanmasınlar ki o, kendileri için hayırlıdır; tersine bu onlar için şerdir/kötüdür. Buhl edip cimrilik ettikleri şey de kıyâmet gününde boyunlarına dolanacaktır. Göklerin ve yerin mîrâsı Allah'ındır. Allah, bütün yaptıklarınızdan haberdardır” (Âl-i İmrân 180).

Fâiz sisteminde hiç-bir şey durduğu yerde çoğalmazken, para çoğalıyor. Entropi kânununa uymuyor.

Peki bu servet hiç mi faydalı olamaz? Netîcede Dünyâ’da yaşıyoruz ve Dünyâ’nın bir değeri/serveti var. Allah bu konuda ne diyor? Allah tabî ki de mülkün kullanılmasına izin verir. Aksi-takdirde yaratmazdı. Ama bu mülkün adâletlice ve eşitçe paylaşılmasını istediği için (Fussilet 10) servetin emin-ellerde olmasını diler ve ister. Servetin kimlere ve neden verileceğini Kur’ân’ında şöyle belirtir:

“İşte bu Allah'tır, Rabbinizdir. Mülk yalnızca O'nundur. Allah'ı bırakıp da ibâdet ettikleriniz, bir çekirdek-zarına bile hükmedemezler” (Fâtır 13).

“De ki: “Ey mülkün sâhibi olan Allah'ım! Sen mülkü dilediğine verirsin. Dilediğinden de mülkü çeker alırsın. Dilediğini aziz edersin, dilediğini zelil edersin. Hayır senin elindedir. Şüphesiz sen her-şeye hakkıyla gücü yetensin” (Al-i İmran 26).

“Peygamberleri onlara, Allah size Tâlût'u hükümdar olarak gönderdi dedi. Onlar, o bizim üzerimize nasıl hükümdar olabilir? Biz hükümdarlığa ondan daha lâyığız. Ona zenginlik de verilmemiştir dediler. Peygamberleri şöyle dedi: Şüphesiz Allah onu sizin üzerinize (hükümdar) seçti, onun bilgisini ve gücünü artırdı. Allah mülkünü dilediğine (uygun gördüğüne) verir. Allah lütfu geniş olandır, hakkıyla bilendir” (Bakara 247).

“(Yusuf) dedi ki: Beni (bu) yerin (ülkenin) hazîneleri üzerinde (bir yönetici) kıl. Çünkü ben, (bunları iyi) bir koruyucuyum, (yönetim işlerini de) bilenim” (Yusuf 55).

“Rabbim! gerçekten bana mülk verdin ve bana sözlerin yorumunu öğrettin. Ey gökleri ve yeri yaratan! Dünyâ’da ve âhirette sen benim velimsin. Benim canımı müslüman olarak al ve beni iyilere kat” (Yusuf 101).

“Biz Davud'un mülkünü güçlendirdik, ona hikmet ve hakla batılı ayıran söz (hüküm verme) yeteneği verdik” (Sad 20).

“Süleyman, Ey Rabbim! beni bağışla. Bana, benden sonra kimseye layık olmayacak bir mülk (hükümranlık) bahşet. Şüphesiz sen çok bahşedicisin dedi” (Sad 35).

Hz. Süleyman’ın serveti kişisel bir servet değil, devletin zenginliği idi. Devletin zenginliği hükümdara isnât edilir anlatılırken.

“Gerçekten ben, mal (veya at) sevgisini Rabbimi zikretmekten dolayı tercih ettim” (Sad 32). 

“Hamd, çocuk edinmeyen, mülkte ortağı olmayan, zillet ve âcizliğin gerektirdiği bir yardımcıya ihtiyâcı bulunmayan Allah'a mahsustur” de ve O'nu tekbir ile yücelt” (İsrâ 111).

İşte Allah, bu-şekilde inananlara ve konuşanlara verir mülkünü. Mülk ancak onların elinde zulme dönüşmez çünkü. Allah mülkü onu iyi koruyacak olanlara, onu âdil bölüştürecek olanlara, onu yerinde kullanacak olanlara verir. Aksi-hâlde devlet birlerin eline düşecektir. Onlar bu serveti adâletsizce ve zulümle ellerine geçirecek ve kullanacaklardır. Allah Kur’ân’da:

“Allah'ın o (fethedilen) şehir halkından Resûlü’ne verdiği fey, Allah'a, Resûl’e, (ve Resûl’e) yakın akrabalığı olanlara, yetimlere, yoksullara ve yolda kalmışlara âittir. Öyle ki (bu mallar ve servet) sizden zengin olanlar arasında dönüp-dolaşan bir devlet (güç) olmasın. Resûl size ne verirse artık onu alın, sizi neden sakındırırsa artık ondan sakının ve Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah cezası (ikâbı) pek şiddetli olandır” (Haşr 7).

Demek ki Allah, meşrû bir şekilde kullanılacak olan serveti/mülkü şu bilinçte olanlara ve konuşanlara vermek istiyor:

“İşte o gün mülk (hükümranlık) Allah'ındır. O, insanların arasında hükmünü verir. Artık îman edip salih ameller işlemiş olanlar nâîm cennetlerindedirler” (Hac 56).

“O, göklerin ve yer-yüzünün mülkü (hükümranlığı) kendisine âit olandır. Çocuk edinmemiştir. Mülkünde hiç-bir ortağı da yoktur. O her-şeyi yaratmış ve yarattığı o şeyleri bir ölçüye göre takdir etmiştir” (Furkan 2).

“O gün onlar ortaya çıkarlar. Onların hiç-bir şeyi Allah'a gizli kalmaz. Bu-gün mülk (hükümranlık) kimindir? Tek olan, her-şeyi kudret ve hâkimiyeti altında tutan Allah'ındır” (Mü’min 16).

“Göklerin ve yerin mülkü (hükümranlığı) Allah'ındır. O, dilediğini yaratır. Dilediğine kız-çocukları, dilediğine erkek-çocukları verir” (Şûra 49).

“Göklerdeki ve yerdeki her-şey, mülkün sâhibi, mukaddes, mutlak güç-sâhibi, hüküm ve hikmet-sâhibi olan Allah'ı tespih eder” (Cuma 1).

“Göklerdeki ve yerdeki her-şey Allah'ı tespih eder. Mülk yalnızca O'nundur, hamd de O'na mahsustur. O her-şeye hakkıyla gücü yetendir” (Teğabun 1).

“Göklerde, yerde, bu ikisinin arasında ve nemli toprağın altında olanların tümü O'nundur” (Taha 6). 

“Göklerin ve yerin mülkünün Allah'a âit olduğunu bilmiyor musun? O, kimi dilerse azaplandırır, kimi dilerse bağışlar. Allah, her-şeye güç yetirendir” (Mâide 40). 

Bunu en iyi yapacak olan kesim ise mülkün değerini bilip onun âdilce paylaşılmasını yapabilecek olan mustazaflardır. Mustazaflar mülkün ne olduğunu, kimlere verilmesi gerektiğini, nasıl paylaşılması gerektiğini en iyi bilen kesimdir. Bunu, yaşadıkları hayattan öğrenmişlerdir. Zâten Allah da mülkü mustazaflara vermekten yanadır:

“Biz ise, yer-yüzünde güçten düşürülenlere lütufta bulunmak, onları önderler yapmak ve mîrasçılar kılmak istiyorduk” (Kasas 5).

“Allah'ın o kent halkından, Resûlüne verdiği ganîmetler, Allah'a, Resûle, ona akrabalığı bulunanlara, yetimlere, yoksullara, yolcuya âittir. Tâ ki içinizden yalnız zenginler arasında dolaşan bir şey olmasın. Peygamber size ne verdiyse onu alın. Size neyi yasakladıysa ondan sakının ve Allah'tan korkun. Çünkü Allah'ın azâbı şiddetlidir” (Haşr 7).           

Servet-sâhibi sermâyedarların özellikleri nelerdir. Nasıl tavırlar takınırlar? Allah Kur’ân’da bu kişileri şu şekilde fişler:

“Onlar ki hem kıskanır, cimrilik ederler, hem de herkese cimrilik tavsiye ederler ve Allah'ın kendilerine fazlından verdiği şeyleri saklarlar. Biz de böyle nîmetleri gizleyen nankörlere hor ve rüsvâ edici bir azap hazırladık” (Nîsa 37).

“Mallarımız konusunda dilediğimiz gibi davranmaktan vaz-geçmemizi senin namazın mı emrediyor?” (Hud 87). 

“O, mal yığıp biriktiren ve onu saydıkça sayandır. Gerçekten malının kendisini ebedî kılacağını sanıyor. Hayır; andolsun o, 'hutame'ye atılacaktır. “Hutame”nin ne olduğunu sana bildiren nedir? Allah'ın tutuşturulmuş ateşidir” (Hümeze 2-6). 

“İşte sizler böylesiniz; Allah yolunda infâk etmeye çağrılıyorsunuz; buna rağmen bâzılarınız cimrilik ediyor. Kim cimrilik ederse, artık o, ancak kendi nefsine cimrilik eder. Allah ise, Ganiy (hiç-bir şeye ihtiyâcı olmayan)dır; fakir olan sizlersiniz” (Muhammed 38).

Biz de Firavun'un kavmini bahçelerden, pınar-başlarından, servetlerden ve iyi bir konumdan çıkardık” (Şuâra 58).

Allah yerine buzağıya tapıyorlar, bu buzağı altın buzağıdır, altındır: “(Bu sefer) dediler ki: Rabbine adımıza yalvar da, bize (keseceğimiz, tapmaktan vazgeçeceğimiz şeyi) rengini bildirsin. O: (Rabbim) diyor ki: O, bakanların içini ferahlatan sarı bir inektir dedi. (Bakara 69). Burada “parlak sarı renkli sığır” altındır.

“Altını ve gümüşü biriktirip de Allah yolunda harcamayanlar... Onlara acı bir azâbı müjdele. Bunların üzerlerinin cehennem ateşinde kızdırılacağı gün, onların alınları, böğürleri ve sırtları bunlarla dağlanacak (ve) işte bu, kendiniz için yığıp-sakladıklarınızdır; yığıp-sakladıklarınızı tadın (denilecek)” (Tevbe 34-35). 

“Kadınlara, oğullara, kantar-kantar yığılmış altın ve gümüşe, salma güzel atlara, hayvanlara ve ekinlere duyulan tutkulu şehvet insanlara süslü ve çekici kılındı. Bunlar, dünyâ-hayâtının metaıdır. Asıl varılacak güzel yer Allah katındadır. De ki: Size bundan daha hayırlısını bildireyim mi? Korkup sakınanlar için Rablerinin katında, içinde temelli kalacakları, altından ırmaklar akan cennetler, tertemiz eşler ve Allah'ın rızâsı vardır. Allah, kulları hakkıyla görendir” (Âl-i İmran 14-15).

“Gerçekten inkâr edenlerin ise, ne malları, ne çocukları, onlara Allah'tan yana bir-şey sağlayamaz. İşte onlar, ateşin halkıdırlar, onda temelli olarak kalacaklardır” (Âl-i İmran 116).

Zenginlik, yanında cimriliği de getirir: “Onlara kendi bol ihsânından verince ise, onunla cimrilik yaptılar ve yüz çevirdiler; onlar böyle sırt dönenlerdir” (Tevbe 76).

Cimrilik kibirliliktir. Bu kişilerin bâzı yardımlarına bakmayın, gösteriştir yaptıkları: “Onlar, cimrilikte bulunurlar, insanlara da cimriliği emreder (önerir)ler. Allah'ın fazlından kendilerine verdiğini gizli tutarlar. Biz o kâfirlere aşağılatıcı bir azap hazırlamışızdır. Onlar, mallarını insanlara gösteriş olsun diye harcarlar, Allah'a ve âhiret-gününe inanmazlar. Şeytan, kime arkadaş olursa, artık ne kötü bir arkadaştır o. Allah'a ve âhiret-gününe inanarak Allah'ın kendilerine verdiği rızıktan infâk etselerdi aleyhlerine mi olurdu? Allah, onları iyi bilendir” (Nîsâ 36-38).  

“Şimdi, o yüz çevireni gördün mü? Azıcık verdi ve gerisini kaya gibi sımsıkı elinde tuttu” (Necm 33-34).

Lisân-ı hâl ile şöyle derler: “Ve onlara: Size Allah'ın rızık olarak verdiklerinden infâk edin denildiği zaman, o inkâr edenler îman edenlere dediler ki: Allah'ın, eğer dilemiş olsaydı yedireceği kimseyi biz mi yedirecek mişiz? Gerçekten siz, apaçık bir şaşkınlık içindesiniz” (Yâsin 47).

Zenginler fakirlerle bir-arada bulunmaya bile tahammül edemezler. Allah bizi “sen sakın onlar gibi yapma!” diyerek uyarır: “Sen de sabah akşam O'nun rızâsını isteyerek Rablerine duâ edenlerle birlikte sabret. Dünyâ-hayâtının (aldatıcı) süsünü isteyerek gözlerini onlardan kaydırma. Kâlbini bizi zikretmekten gaflete düşürdüğümüz, kendi istek ve tutkularına (hevâsına) uyan ve işinde aşırılığa gidene itaat etme!” (Kehf 28).

Başkasının sırtından geçinen bu asalaklar (servet-sâhipleri), böyle yaşamaya alışmışlardır. Kesinlikle vazgeçmezler. Zâten bir vazgeçen örneği yoktur. Allah başkalarının sırtından geçinmeyi yasaklar: “Şüphesiz insana kendi emeğinden başkası yoktur” (Necm 39).

“Mal ve çocuklar, dünyâ-hayâtının çekici-süsüdür; sürekli olan sâlih davranışlar ise, Rabbinin katında sevap bakımından daha hayırlıdır, umut etmek bakımından da daha hayırlıdır” (Kehf 45).

“O yalanlayıcı zevk ve refah-sâhiplerini bana bırak, onlara biraz mühlet ver” (Müzzemmil 11).       

Fakat mallarını paylaşmasını bilenler mü’minler de vardır ve Allah onları şu şekilde över:

“Ona duydukları sevgiye rağmen yemeği, yoksula, yetime ve esire yedirirler” (İnsan 8).

“Mallarını Allah yolunda infâk edenlerin örneği yedi başak bitiren, her-bir başakta yüz tâne bulunan bir tek tânenin örneği gibidir. Allah, dilediğine kat-kat artırır. Allah (ihsânı) bol olandır, bilendir”(Bakara 261). 

Peygamberimiz de hadislerinde mülk konusunda uyarılarda bulunmuştur:

“Her ümmet için bir fitne vardır, benim ümmetimin fitnesi de maldır” (Tirmizî, Zühd 26, Hadis no: 2337).

“Sizi çokluk mahvetti. İnsanoğlu malım-malım der. Hâlbuki Âdem-oğlunun yiyip-tükettiği, giyip-eskittiği ve sağlığında tasadduk edip gönderdiğinden başka kendisinin olan neyi var? (Gerisini ölümle terkeder ve insanlara bırakır. Malın içinde gerçekten senin malın olan şey, sâdece yiyip tükettiğin; giyip eskittiğin; ya da sadaka verip ileriye gönderdiğindir)” (Müslim, Zühd 3, 4; Hadis no: 2958; Nesâî, Vesâyâ 1; Tirmizî, Zühd 31, Tefsir Tekâsür, Hadis no: 3351; Ahmed bin Hanbel, 4/24).

“Hanginiz, vârisinin malını kendi malından daha çok sever?” Ashâb: “Ey Allah'ın Rasûlü, içimizde herkes, kendi malını vârisinin malından daha çok sever” dediler. Bunun üzerine şöyle buyurdu: “Öyleyse şunu bilin: Kişinin gerçek malı, hayâtında gönderdiğidir. Geriye bıraktığı da vârislerinin malıdır” (Buhârî, Rikak 12; Nesâî, Vesâyâ 1).

“Bir sürüye salınan (dadanan) iki aç kurdun sürüye verdiği zarar, kişinin mal ve şeref hırsıyla dîne verdiği zarardan daha fazla değildir” (Tirmizî, Zühd 43, Hadis no: 2377).

“Âdem-oğlu için iki vâdi dolusu mal olsaydı, mutlaka bir üçüncüyü isterdi. Âdem-oğlunun iç-boşluğunu (karnını) ancak toprak doldurur (gözünü toprak doyurur). Allah tevbe edenleri affeder” (Buhârî, Rikak 10; Müslim, Rikak 116, Hadis no: 1048; Müslim, hadis no: 1048; S. Müslim, Terc. ve Şerhi, 5/465; Tirmizî, Zühd 27, Hadis no: 2338).

“Sizden birine, Dünyâ’lık olarak bir hizmetçi ve Allah yolunda cihadda kullanacağı bir binek edinecek kadar mal toplaması yeterlidir” (Tirmizî, Zühd 19, Hadis no: 2328; Nesâî, Zînet 119; İbn Mâce, Zühd 1, Hadis no: 4103).

“Kim bize mêmur olursa, kendine bir zevce edinsin. Hizmetçisi yoksa bir de hizmetçi edinsin. Meskeni yoksa bir mesken edinsin. Kim bunun dışında bir şey edinirse, bu kimse hâindir, hırsızdır” (Ebû Dâvud, Harac 10, h. no: 2945).

“Ey Âdem-oğlu! Eğer fazla malını Allah yolunda harcarsan bu senin için daha hayırlıdır. Kendine saklarsan senin için zararlıdır. Kefaf (yeterli miktar) sebebiyle levm edilmezsin. (Harcamaya), bakımları üzerinde olanlardan başla. Üstteki el (yâni veren), alttaki elden (yâni alandan) daha hayırlıdır” (Müslim, Zekât 97, hadis no: 1036; Tirmizî, Zühd 32, h. no: 2344). 

“Yoksulluk neredeyse (az kalsın) küfür olacaktı” (Ebu Nuaym; Beyhâkî, Münâvî, Feyzü’l-Kadîr, IV, 542 (6199).

“Zengine alçak gönüllülük gösterenin dîninin üçte bir gider”.

Şunu da hatırlatalım ki; Kur’ân sınırı aşan zenginliğin karşısında olduğu gibi, fakirliğin de karşısındadır.

Ali Şeriati, gayr-ı Müslim devlet başkanları ile Peygamberimizin yaşayış karşılaştırmasını şu şekilde yapıyor:

“Îran Şehinşahı’nın süslü ve cilâlı büyük bir sarayı vardı. Bu saraydaki teşrifat (protokôl) işlerinin görülebilmesi için bir-kaç bin köle, binlerce erkek ve kadın hizmetçi çalıştırılıyordu. Yoksul ve çilekeş insanların gelirleri bu sarayın idâresi için harcanıyordu.

Arabistan'ın kuzeyinde ise Heraklius'un korkulu ve azâmetli imparatorluğu göze çarpıyordu. İki memlekette kendini gösteren her-şeyin, bu sarayların hâkimlerine âit olduğu söylenebilir: Sanat, edebiyat, savaş işleri, vergi toplama ve sabahleyin erkenden kalkma... bunların hepsi saltanâtın ve imparatorluğun teşrifat ve şevketinin daha fazla olması içindi.

Ama İslâm Peygamberi, Medîne'ye girdiğinde bir mescit ve yanında ufacık bir ev yaptı. Bu evin kapısı mescidinin içine açılıyordu. İslâm hükümeti, Arabistan'ın her-yerine hâkim olmasına rağmen, ömrünün sonuna kadar kendi yaşayışında bir değişiklik yapmadı. Memleketin mutlak hâkimi olmasına rağmen, yoksulların sofrasında horlanan bir köle gibi oturuyor ve arpadan yapılan ekmek yiyordu. Çıplak bir bineğe biniyor ve genellikle ikinci bir kişiyi de terkisine alıyordu. İslâm hâkiminin bu davranışının sebebi, kendi rejimiyle Îran Şehinşâh’ı ve Rum İmparatorunun rejimi arasındaki farkların ortaya çıkması ve halkın bunu gözleriyle görmesi içindi. Yeni rejim ve yeni teşkilatının iki ayağı bulunmaktaydı: Burada hâkim ile mahkûm, emreden ile emredilen, köle ile efendi yoktu. Hepsi Allah'ın huzûrunda âdilce ve eşitlikle aynı sırada yer alıyordu”.

İşte Ebu Zer Gıfâri Muâviye’ye bu nedenle: “Ey Muâviye, sen zengini daha zengin, yoksulu da daha yoksul yaptın” demişti.

“Allah nîmetini kullarının üzerinde görmek ister” diyor peygamberimiz. “Tabî ki; Allah nîmetini kullarının üzerinde görmek ister. Fakat nîmetini sâdece bâzı kullarının üzerinde değil, tüm kullarının üzerinde görmek ister” diyoruz.  

Allah’ın nîmeti deyince sâdece mîdeye gireni, sırta geçirileni anlamak da sorunludur. Allah’ın bahsettiği nîmet, îman, takvâ cihad ve infaktır.

Ebuzer’in bir sorusu üzerine Hz. Peygamber Hadid sûresindeki ilgili âyetler hakkında şöyle demiştir:

“Dünyâ’da zâhidlik, helâl olanı haram etmek veya malı ziyân etmekle olmaz. Gerçek zâhidlik, Allah’ın elinde olana, kendi elinde olandan daha çok güvenmendir. Zîra şöyle buyrulmuştur: “Bu, kaybettiğinize üzülmemeniz ve Allah’ın size verdiği nimetlerle şımarmamanız içindir” (Tirmizi, Zühd 29, (2341); İbnu Mâce, Zühd 1, (4100).

Hz. Âişe şöyle demiştir:

“Resûlullah vefâtından son­raya (mîras olarak) ne para, ne pul, ne koyun ve ne de deve bırak­mıştır. Hiç-bir vasiyette de bulunmamıştır” (Buhârî, Fethu’l-Bârî, 5/356, 8/148).

İhsan Eliaçık şöyle der:

“Canım o zaman öyleydi, imkânlar azdı, fakr-u zarûret içindeydiler, ama şimdi öyle değil” diyorsanız fenâ hâlde yanılıyorsunuz. Tam-tersi; fırsat ellerine geçtiği hâlde bile-isteye böyle yaşadılar. Çünkü eşyâ ile ilişkileri, var-oluşsal duruşları farklıydı. Dünyâ’nın tam içindeydiler evet, hattâ üzerine-üzerine yürüdüler ama ona bam-başka bir yerden bakıyorlardı. Dahası tam bir mü’min yüreğine ve îmânına sâhiptiler. Allah’a güvenleri muazzam, âhirete îmanları derin, ölümle yüzleşmeleri korkusuzdu. Malla, mülkle kendilerini güvene ve garantiye alma derdine düşecek kadar “düşmüş” değildiler. Şu kapitâlist çağın insanları ve hattâ müslümanları olarak onları anlamakta ne kadar da zorlanıyoruz, değil mi?. Müslümanların düştüğü yer burasıdır; yâni mülk ile olan ilişkileridir. Kalkış da buradan olacaktır”.

Adem Göksügür’ün görüşleri ise şöyle:

“Dünyâ’nın hangi çağına bakarsanız bakın, insanları bir-birine düşman eden en büyük etkenin Dünyâ nimet paylaşımındaki dengesizlik olduğunu görürsünüz. Bu-gün bir iş-adamının bir öğün yemek için lüks bir lokantaya bıraktığı ücret, orta-hâlli bir âilenin bir aylık nafakasına eşittir. Yüce Yaratıcı insanları yaratmış ve onlara bol-bol yetecek kadar da rızık tâyin etmiştir. Yarattığı kullarına, bu dünyâ-nimetlerini aralarında adâletli bir şekilde paylaşmaları için de kurallar göndermiştir. Düz bir mantıkla bakıldığında nimet-külfet dengesinde eşit olmayan bir görüntüyle karşılaşmak mümkündür.

Gelin görün ki günümüz-dünyâsında büyük kardeş, ihtiyâcı dışındaki malları küçük kardeşleriyle paylaşmadığı için Dünyâ yaşanabilir bir Dünyâ olmaktan çıkmıştır. Ne acıdır ki evrensel bir din olan İslâm’ı kendi tekelinde zanneden liberâl-sağ kesim bu paylaşım dengesizliğine olumsuz katkılar sağlamaya devâm etmektedir. İlkel komünâl toplum hayâlini Dünyâ’ya egemen kılmaya çalışan kesime gelince… Bu anlayışları sâdece söylemlerinde kaldı. Dengesiz paylaşım konusunda liberâlleri çoktan geride bıraktılar bile. Anlayacağınız pirzola seven vejeteryanlarla dolu bir Dünyâ’da yaşıyoruz.

Zekatı tamâmen ortadan kaldırmak isteyen çevrelerin târihi oldukça eskilere dayanır. Peygamberimizin vefâtından hemen sonra ilk halife Ebu Bekir’in “ridde olayı” olarak adlandırılan zekat isyancılarıyla uzun süre uğraştığını hatırlayalım. Zekatı tamâmen ortadan kaldırma gayretleri sonuçsuz kalınca, mal biriktirme hırsıyla yoksulun hakkını gasp eden İslâm’i burjuvazi; zekatı, zaman ve oran açısından güdükleştirme yoluna gitmiş ve bunda da başarıya ulaşmıştır. Sosyo-ekonomik tabaka piramidinin sivri ucunda yoğunlaşmış “mutlu azınlık” mallarına mal katmaya devâm ederken, piramit tabanındaki oldukça kalın bir kısma mahkûm edilen “proleter” kesim de ezildikçe ezilmektedir. Karl Marks’ın kemiklerini sızlatan tâkipçilerinin ve “İslâm’dan söz açıldığında mangalda kül bırakmayan liberâl çevrelerin kulakları çınlasın”.

Marx:

“Sermâye ölü emektir ve ancak vampir gibi canlı emeği emmekle yaşayabilir ve ne kadar çok emek emerse o kadar çok yaşar” der.

Allah şatafatlı yapıları ve şatafatlı yaşamı sevmez. Çünkü bu tür bir hayat, azgınlığı ve fesadı peşinden getirir: “Rabbinin Ad (kavmin)e ne yaptığını görmedin mi? Yüksek sütunlar sâhibi İrem'e? Ki şehirler içinde onun bir benzeri yaratılmış değildi. Ve vâdilerde kayaları oyup biçen Semud'a? Ve kazıklar (ehramlar) sâhibi Firavun'a? Ki onlar, şehirlerde azgınlaşmışlardı. Böylece oralarda fesadı yaygınlaştırmış-arttırmışlardı. Bundan dolayı, Rabbin, onların üzerine bir azab kamçısı çarpıverdi. Çünkü Rabbin, gerçekten gözetlemededir” (Fecr 6-14).

“Eğer Allah, kulları için rızkı (sınırsızca) geniş tutup-yaysaydı, gerçekten yer-yüzünde azarlardı. Ancak O, dilediği miktâr ile indirir. Çünkü O, kullarından haberi olandır, görendir” (Şûra 27).

Rothschild, Rockefeller ve bir-kaç süper-zengin âile (Kenzolar=kenzun) ipleri ellerine almışlar, ülkelerdeki uşaklarıyla Dünyâ’yı istedikleri gibi yönetiyorlar. Uzlaşmacı kapitâlizmi hesâba katmayan Marx yanıldı. Kapitâlizm Dünyâ’ya “hâkim” oldu. İnsanlar bu sisteme köle olmuş olmalarına rağmen hiç-bir îtirazları yok. Uzlaşmacı kapitâlizm îtirazın önünü kesti çünkü.

Ali Şeriati kapitâlizm için şöyle der:

“Kapitalizmin insan ve eşyâ tabiatına zıt bir sosyâl ve ekonomik sistem olduğunu pratiği göstermiştir. Çünkü kurtarıcı bir ekonominin en basit ilkelerine bile sâhip değildir. İnsan emeğine ve alın-terine saygısız olduğundan, insanın güvenini kazanamamış ve kazanamaz da. Menfaati putlaştıran, kişisel çıkarı ilahlaştıran acımasız ve vahşî bir kültürün ürünüdür. Fakirleri hem patronların hem de sermâyenin kulları hâline dönüştüren bir ekonomik ve sosyâl sistem olan kapitâlizm, altın ve kuvvet ilahları tarafından üretilen fakat halka tükettirilen şeytâni bir toplumsal örgütlenme şeklidir.

Sefiller, açlar ve kimsesizler üreten fabrikalar kümesi, tağutların çağdaş dilidir bu sistem. Evet bu sistem: İnsanın üstün değerlerini çiğnemiş, ahlâk ve vicdânı bozmuş, adâleti ayakta tutan her şeyi alt-üst etmiş, devletle halk arasındaki zarûri dayanışmayı ortadan kaldırmış, sıkıntıyı alabildiğine yaymış, huzûru silip süpürmüştür.

Kapitâlizmde işçi; hakkını dövüşe-dövüşe, bileğinin hakkıyla alır patrondan. Kapitâlist-proletarya ilişkisinde insâni bir köprü, bir bağ yoktur. İlişkiler; sâdece mîde ve cep veya işkembe ve yem ilişkisidir.

Kapitâlizmde her iş paraya dayanır, para ise kapitâlistlerin elindedir. Devlet ise, para-babalarının dilediklerini alabilmeleri için didinir. Çünkü devlet, servet-sâhiplerini temsil etmektedir. Ancak kapitâlist devletin bütçesi, zenginlerin ödemesi gereken vergilere değil, fakirlerin ödediği vergilere dayanmaktadır. Devlet tüm halkın dertlerini dikkate alarak dinlemiyor, sâdece bir-kaç yüz kişinin isteklerini karşılamak için çırpınıyor bu sistemde.

Bütün bunlardan sonra “millet egemenliğin kaynağıdır, seçme ve dileme hakkı onundur” palavrası buyur senin olsun... Bu öylesine bir yutturmacadır ki, üstünde konuşmak bile yersiz. Egemenliğin kaynağı şu sözünü ettiğimiz millet, öyle mi? Bu milyonlarca aç, bu zavallı, bu câhil kalmış, bu iğfâl edilmiş milyonlar... Şu gece ve gündüz ekmek diye sayıklayan zavallılar... Şu, kendisinin hakkı olduğu söylenen seçme-hakkı üzerinde düşünmek için harcayacak bir sâniyesi bile olmayan yoksullar... Şu basın ve yayın araçlarının işâret buyurduğunu seçen, reddettiğini terkeden milyonlar mı? Bunlar mı egemenliğin sâhibidir?

Şüphe yok ki, memlekette aç olanlar en çok çalışanlardır. Bununla şerefiyle çalışan, hırsızlık, yan-kesicilik, aldatma, dalkavukluk, rüşvet, nüfuz sömürücülüğü, kadın ticâreti, insanı kısa yoldan seçkin kılacak her-hangi bir şeyi yapmayan nâmusluları kastediyorum.

Kapitâlist bir sistemde huzursuzluk ve stres hâkimdir. Çünkü bu huzursuzluk, emeğin karşılığını bulamamasından, çalışmanın mükâfatsız kalmasından, dalavereciliğin, dürüst yollardan daha çok iş görmesinden doğuyor.

Şüphe yok ki, İslâm, sosyâl zulümler ve feodâl köleleştirme hareketleriyle mücâdele etmiştir. Çünkü Feodalite ağalarına göre insan-kitleleri kölelerdir. Onlardan korkmanın, kuşkulanmanın gereği yoktur. Kitleler açlık ve hastalığın adi, zayıf mahlûklar hâline getirdiği yığınlardır. Şeref ve üstünlük duygusuna, adâlet ve insaf düşüncesine sâhip ve lâyık değillerdir. En çıkar yol bunların mallarını sömürmektir. Fakat bunların sınâi alanda çalıştırılmaları zarûri olduğu için kendilerine işkence etmemeli. Zîrâ bir-gün, aralarında bir anlayış-birliği teşekkül ederek insan-haklarına talip olabilirler.

Kapitâlist sistemlerde hayat tek boyutlu ve hedefsiz bir harekettir. Buradan ötesi yoktur insan için bu sistemde. İnsan bu sistemde paraya, şehvete, yemeğe saldırganlığa ve nâmussuzluğa dönüşmüştür. İnsan hak ve görevlerini hiçe sayan sosyâl-ekonomik düzenin çeşitli güçlerinin têsiriyle değişti. Müşrik pratiğe dîni kisve giydirdi. Putu kendisi yaptı ve yine kendisi taptı.

Kapitâlizm insanı hayvâni özelliklere sâhip kıldı. İnsanı sürekli “Kâbil-oğulları” kılacak faktörleri üretti ve tüketti. Irkı, kabileyi, sınıfı, grubu, mevkiyi ve âileyi üstünlüğün ana faktörleri olarak toplumsal gerçekler hâline getirdi.

İnsanı bir ümmet kılan, bâtıl dinlerin têsirinden uzak, muvahhid bir mü’min kılan tüm faktörleri red ve inkâr ederek, şirki adım-adım örgütleştirdi. İnsanları nefsî isteklere ve ırkî temâyüllere esir hâle getirdi. İrtidâtı en doğal toplumsal vâkıa hâline getirdi. Bu sistem öyle bir “hannas”tır ki, tüm fonksiyonu ve tüm görevi insanların kâlbine vesvese vermektir. Ancak bu sistem, “Biz ancak Allah’ın teslim olmuş kullarıyız ve yine O'na dönücüleriz” diye haykıran insanları ve idrakleri asla tüketemeyecektir. Çünkü İslâm, insanları, mâbed ve tekkelerde inzivâya sürüklemek için gelmemiştir. Sâdece yürek ve vicdanlarda kalmak için de gelmemiştir. Aksine, hayâta hikmet olarak onu dilediği biçime sokmak için gönderilmiştir.

İslâm, kazanç ve mülkiyetin temelinde sâdece “emek” arar: Bedenî veya zihnî emek. Kazancın temelinde emeği aradığı için “fâiz”i yasaklamıştır. Çünkü borç verilen para vasıtasıyla sermâyeyi arttırmak emeksiz ürün elde etmek demektir. Emek ve alın-teri esastır. Çünkü İslâm Peygamberi çalışmaktan şişmiş el için: “İşte Allah ve Resûlü'nün sevdiği el, bu eldir” buyurmuştur.

İslâm'a göre çalışmak, rûhun ve bedenin zekatı, İslâm’ın kutsal ibâdetidir. İslâm’da emeksiz ücret, işsiz gelir yoktur.

“Gerçekten o menfaatına, pek düşkündür” (Adiyyat 8).

“(Kendisi) yoksula yemek (yedirmek şöyle dursun) başkalarını da vermeye teşvik etmezdi” (Hakka 33).

Bir-kısım aç insanların açlıklarını hissedemediklerini, hattâ Allah'a, iyi bir yaşam sürdükleri için şükrettikleri gözlemlenmiştir. Çünkü mîdeleri açlıktan kavrulan bu insanların bilinçleri olaydan habersizdir. Onlar fiziksel açlıklarının farkındalar fakat doğal olmayan bir yoksulluğun kurbânı olduklarını hissetmemekte, hissedememektedirler. Onlar bu yoksulluğun doğallığına inandırılmışlardır.

Sermâye üreticidir, sermâye malların değerinin ölçüsüdür, sermâye gerçeğin deposudur. Emek, insanlığın bu dışa yansıyan en yüce niteliği sermâyenin emrindedir!

Ne tuhaf! Sermâye, çağımızın büyük putu hâline gelmiştir. Onun yanında insan bir hiç; kendinden uzaklaşmış, basit bir köle, bir uşak.

Peki İslâm, güncelliğe yabancı mistik ve zâhitçe bir idealizme mi varır? İslâm, mistik dinler ve ideolojiler gibi, adâlet ilkesini unutmuş mudur? Aslâ! İslâm, ekonomik refahı ve sosyâl adâleti, sosyâl düzeninin ilkeleri olarak görür ve kuşkusuz bunlar üzerinde çok durur. Kısaca, İslâm’da bu ilkeler temel gereklilikleri oluşturur; ahlâkî olgunluk ve özel bir evrimle içinde bulunan İlâhî fıtratı serbestçe yüzeye çıkarabilsin diye, insanı yoksulluktan ve ayrıcalıklardan kurtarır. Bu, İslâm’daki “yüce insan hayâtı” felsefesidir.

Bu düzen devâm edemez. Çökmeye mahkûmdur. Toynbee:

“Bu-günkü insan medeniyeti, geçirdiği târihî aşamanın son noktasına gelmiş bulunuyor; evet ama, kendisinin çökmekte olduğunu gören tek medeniyet de bu-günkü medeniyettir!” der.

Hz. Ali şöyle demişti:

“Şimdi bırakıp geliyorum. Açları doyurmayı, başkasının malını çok yiyenlerin boğazını sıkmayı ve “ne yediysen ver” demeyi, üstelik süte de dönmüş olsa, damaklarına da çıkmış olsa çıkarmayı şart koşuyor ve ipotek ediyorum”.

“Yoksa göklerin, yerin ve bu ikisi arasında bulunanların mülkü onların mı? Öyleyse, sebepler içinde (bir imkân ve güç bularak göğe) yükselsinler” (Sâd 10).

Kur’ân, zenginlerin babasının malı mı? Rahmeti onlar mı paylaştıracaklar? Tabî ki de hayır!. Allah peygamberliği yâni en büyük rahmeti nimeti “zengin” olmayan birine veriyor. Bu zenginlerin hiç mi hiç hoşuna gitmiyor: “Ve dediler ki: Bu Kur’ân, iki şehirden birinin büyük bir adamına indirilmeli değil miydi?. Rabbinin rahmetini onlar mı paylaştırıyorlar? Dünyâ-hayâtında mâişetlerini aralarında biz paylaştırdık ve onlardan bir bölümü (diğer) bir bölümünü teshir etmesi için, bir bölümünü bir bölümü üzerinde derecelerle yükselttik. Rabbinin rahmeti; toplayıp-yığdıklarından daha hayırlıdır. Eğer insanlar (Allah'a karşı isyanda birleşip) tek bir ümmet olacak olmasaydı, Rahman’a nankörlük edenlerin evlerine gümüşten tavanlar ve üzerinde çıkıp-yükselecekleri merdivenler yapardık” (Zuhruf 31-33).

Yeni söylem şu: Devletin ilerlemesi, zenginleşmesi, gayr-ı safi milli hâsılanın artması. İyi de o ülkede bunlar olurken, garibanın durumunda bir değişme yok ki. O hâlde ülkenin büyümesinden (gari)bana ne? İşte burada da hemen “lânet milliyetçilik” devreye sokuluyor. “Vay sen devlet-millet düşmanı mısın?” suçlamaları geliyor. Ulus-devlet ve milliyetçilik ideolojilerinin ortaya konmasının bir nedeni de budur zâten. Zengini korumanın, ses çıkarmamanın ve daha da zengin etmenin yollarından biridir bu ideolojiler… Vatan-millet Sakarya edebiyatıyla bunlara ses çıkarılmayacak. 

Yüz-binlerce aç insanı doyuracak servete sâhip olanlar varken, hâlâ açların olması, servet-sâhiplerinin şerefsizliğini gösterir: “Hayır; aksine, siz yetime ikrâm etmiyorsunuz. Yoksula yedirmek için bir-birinizi teşvik etmiyorsunuz. Mîrâsı, sınır tanımaz (helâl-haram aldırmaz) bir tarzda yiyorsunuz. Malı bir yığma tutkusu ve hırsıyla seviyorsunuz” (Fecr 17-20). Bunlar ancak cehennem önlerine getirildiği zaman akılları başlarına gelir ama nâfile. Keşke hayâtım için bir şeyler takdim etseydim der durur ama nâfile: “O gün, cehennem de getirilmiştir. İnsan o gün düşünüp-hatırlar, ancak (bu) hatırlamadan ona ne fayda? Der ki: Keşke hayâtım için, (önceden bir şeyler) takdim edebilseydim” (Fecr 23-24).

“Sizden önceki (münâfıklar ve kâfirler) gibi. Onlar sizden kuvvet bakımından daha güçlü, mal ve çocuklar bakımından daha çoktular. Onlar kendi paylarıyla yararlanmaya baktılar; siz de, sizden öncekilerin kendi paylarıyla yararlanmaya kalkışmaları gibi, kendi paylarınızla yararlanmaya baktınız ve siz de (Dünyâ’ya ve zevke) dalanlar gibi daldınız. İşte onların Dünyâ’da ve âhirette bütün yapıp-ettikleri (amelleri) boşa çıkmıştır ve işte onlar kayba uğrayanlardır” (Tevbe 69). 

Fazla mal saptırır. Îmanda sorun oluşturur: “Mûsa dedi ki: Rabbimiz, şüphesiz Sen, Firavun'a ve önde gelen çevresine dünyâ-hayâtında bir çekicilik (güç, ihtişam) ve mallar verdin. Rabbimiz, Senin yolundan saptırmaları için (mi?) Rabbimiz, mallarını yerin dibine geçir ve onların kâlplerinin üzerini şiddetle bağla; onlar acı azabı görecekleri zamana kadar îman etmeyecekler” (Yûnûs 88).

Daha ilk inen âyetlerde, insanın zenginliğinden dolayı kendini müstağni göreceği dolayısı ile azacağını söyler: “Hayır; gerçekten insan, azar. Kendini müstağni gördüğünde” (Alâk 6-7). “Leyatğa’’ ifâdesinin kökü “ğani’’dir. Anlamı ise; mal ve mülk edinerek azmak mânâsındadır.

Servet-sâhibinin, üstelik bir de muktedir ise kafası şu şekilde çalışır: “Firavun, kendi kavmi içinde bağırdı; dedi ki: Ey kavmim, Mısır'ın mülkü ve şu altımda akmakta olan nehirler benim değil mi? Yine de görmeyecek misiniz?. Yoksa ben, şundan daha hayırlı değil miyim ki o, aşağı (sınıftan) bir zavallı ve neredeyse (sözü) açıklamadan yoksun olan (biri)dir. Bu durumda (eğer doğruysa), üzerine altından bilezikler atılmalı ya da yakınında yer almış vaziyette onunla birlikte melekler gelmeli değil miydi?” (Zuhruf 51-53).

“Arkadan çekiştirip duran, kaş-göz hareketleriyle alay eden her kişinin vay hâline; Ki o, mal yığıp biriktiren ve onu saydıkça sayandır. Gerçekten malının kendisini ebedi kılacağını sanıyor” (Hümeze 1-3).

Kur’ân, “kölelere özgürlük!” diye haykırıyor: “O, hiç kimsenin kendisine asla güç yetiremeyeceğini mi sanıyor? O: Yığınla mal tüketip-yok ettim diyor” (Beled 5-6) ve: “Ancak o, sarp yokuşa göğüs germedi. Sarp yokuşun ne olduğunu sana öğreten nedir? Bir boynu çözmek (bir köleye özgürlük vermek)tir; Ya da açlık gününde doyurmaktır, Yakın olan bir yetimi, Ve ya sürünen bir yoksulu. Sonra îman edenlerden, sabrı bir-birlerine tavsiye edenlerden, merhâmeti bir-birlerine tavsiye edenlerden olmak” (Beled 11-17).

“Şu-hâlde sen, Bizim zikrimize sırt çeviren ve dünyâ-hayâtından başkasını istemeyenden yüz çevir” (Necm 29). Çünkü bir kâlpte hem servet hem de âhiret sevgisi aynı-anda bulunamaz. Âhirete inanmayandan yüz çevir. Çünkü çıkarları için onların yapmayacağı şey yoktur.

Bir makâlede şöyle denir:

“Fakirlikle korkutmak, manipüle etmek, mülk yarışının yâni kapitalizmin temel stratejisidir. İşsizlik, açlık, sefâlet ve öteki tarafta göbeği şiştikçe şişen doyumsuzluk.. İşsizlik yaratarak insanları korkutanlar (ruhbanlar), ve bu oyuna âlet olarak “aman bana bir şey olmasın’’ duygusuna kapılanlar ve sonuç olarak ortaya çıkan bireycilik, bencillik, ötekileştirmecilik…vs. İşte bunların tamâmı birer füzedir, bombadır, silahtır. Ve bu toplum, onların eliyle bombalanmakta, Meyyit’i Müteharrikler (Yaşayan Ölüler) hâline getirilmektedir. Meyyit’i Müteharrik, miskinliğin en ileri aşamasıdır. Emperyalistler yâni Firavunlar, isyân etmiştir. Ancak; tabiata, devinime, dönüşüme ve insanlığa karşı bir isyan”.

Servet Allah yolunda harcanmak üzere verilir. Allah yolunda harcanmayan servet şımartır. Servetin şükrü onu paylaşmaktır. Servet kişiye, o kişinin eliyle dağıtılması için verilir. Böyle yapılmadığında servet-sâhipleri bir-zaman sonra zulüm ve zorbalığa baş-vurmaya başlarlar. Servet-sâhipleri servetlerini Allah’ın lütfuyla değil de kendi bilgileri/çabaları sonucu kazandıklarını iddia ederler. Gerçek ilim-sâhipleri servetin iyi bir-şey olmadığını bilirler. Kârun’un ve servetinin sonu. Servet hakkında yanlış düşünenlerin sözleri: Kasas 76-82. Allah’ın huzûruna servet ile değil, îman ve itaatle gidilmelidir.

Bertolt Brecht:

“Kapitâlizme karşı olmadan faşizme karşı olanlar; danayı kesmeden onun etini yemek isteyen insanlara benzer. Danayı yemek isterler ama kan görmeyi sevmezler. Kasap eti tartmadan önce ellerini yıkarsa tatmin olurlar. Barbarlığı ortaya çıkaran mülk ilişkilerine karşı değillerdir, yalnızca barbarlığa karşıdırlar. Barbarlığa karşı seslerini yükseltirler, hem de bunu, aynı mülkiyet ilişkilerinin yayıldığı, ancak kasapların eti tartmadan önce ellerini yıkadığı ülkelerde yaparlar.

Bir banka kurmanın yanında, bir banka soymak nedir ki?” der.

Peygamberler mücâdelelerini hep zenginlerle/mülk-sâhipleriyle yapmışlardır. “(Yûsuf) dedi ki: Beni (bu) yerin (ülkenin) hazîneleri üzerinde (bir yönetici) kıl. Çünkü ben, (bunları iyi) bir koruyucuyum, (yönetim işlerini de) bilenim” (Yûsuf 55). Hz. Yûsuf hazîne-bakanı olmayı istiyor. Çünkü perişanlığın/sefâletin merkezi burası ve bir peygamberin buna râzı olması düşünülemez. Adâleti sağlamak ve korumak kaçınılmazdır bir peygamber için. Onu bir ölçüye göre paylaştırmak elzemdir. Çünkü Allah bir ölçüye göre indirmiştir: “Hiç bir şey yoktur ki, hazîneleri katımızda olmasın; ancak onu belirlenmiş bir miktar olarak indiririz” (Hicr 21). Bu sebeple bu ölçüyü sağlamak için bâzen zenginden alıp fakire vermek gerekir. Zâten: “Onların (zenginlerin) mallarında dilenip-isteyen (ve iffetinden dolayı istemeyip de) yoksul olan için de bir hak vardır” (Zâriyat 19). “Ve onların mallarında belirli bir hak vardır: Yoksul ve yoksun olan(lar)için” (Meâric 24-25).

Peygamberlerin en büyük düşmanları zenginler, servet-sâhipleridir. Halkı îmandan engellerler ve kendi sistemlerine/tanrılarına uymalarını dayatırlar: “Nûh: Rabbim, gerçekten onlar bana isyân ettiler; mal ve çocukları kendisine ziyandan başka bir şeyi arttırmayan kimselere uydular. ''Ve büyük büyük hîleli-düzenler kurdular. ''Ve dediler ki: Kendi ilahlarınızı bırakmayın; bırakmayın, ne Vedd'i, ne Suva'ı, ne Yeğus'u, ne Ye'uk'u ve ne de Nesr'i” (Nûh 21-24).

Servet-sâhipleri (münâfıklar) kendilerini rızık-verici zannetmeye başlarlar: “Onlar ki: Allah'ın Resûlü yanında bulunanlara hiç bir infâk (harcama)da bulunmayın, sonunda dağılıp gitsinler, derler. Oysa göklerin ve yerin hazîneleri Allah'ındır. Ancak münâfıklar kavramıyorlar” (Münâfikun 7).

Zenginin verdiği hayırlar, onun lütfu değil, sorumluluğudur. Fakirin ondaki hakkını veriyordur ya da vermiyordur. Yıllardır haksızlıkla yediği malını. Fakir, zenginden hakkını zorla da ola alabilir. Hz. Ömer zorla almak istemişti. Bu yüzden öldürülmüştür.

Unutulmasın ki yapılan her infâk eksiktir. İleride bunu pişmanlığı yaşanacaktır: “Sizden birinize ölüm gelip de: Rabbim, beni yakın bir süreye (ecele) kadar geciktirsen ben de böylece sadaka versem ve sâlihlerden olsam demezden önce, size rızık olarak verdiklerimizden infâk edin” (Münâfikun 10).

“Ey îman edenler! Bir-birinizin mallarını (velev ki) karşılıklı rızâya dayanan ticâret yoluyla bile olsa haksızlıkla yemeyin” (Nîsâ 29).

Aşırı mal, aşırı mal-sevgisi doğurur. Aşırı mal-sevgisi kâlbi karartır ve zamanla köreltir. Artık her şeyi mal ile değerlendirmeye başlar kişi. Bundan kurtulmanın  tek çâresi infâktır.

Mal toplayıp yığmak cehenneme girmeye neden olur: “Doğrusu o (cehennem), cayır-cayır yanmakta olan ateştir: Başın derisini kavurup-soyar. Yüz çevirip arkasını döneni çağırır-durur. (Durmaksızın mal ve servet) Toplayıp bir yerde (üst-üste) yığmakta olanı” (Meâric 15-18). Hâbil-Kâbil ile başlayan servet yarışı/savaşı hâlen sürüyor ve kıyâmete kadar süreceğe benziyor.

Fakirlerle yoksullarla paylaşılmayan her türlü devlet-geliri zenginlerin elinde devlete döner: “Allah'ın o (fethedilen) şehir halkından Resûlü’ne verdiği fey, Allah'a, Resûl’e, (ve Resûl’e) yakın akrabalığı olanlara, yetimlere, yoksullara ve yolda kalmışlara âittir. Öyle ki (bu mallar ve servet) sizden zengin olanlar arasında dönüp-dolaşan bir devlet (güç) olmasın. Resûl size ne verirse artık onu alın, sizi neden sakındırırsa artık ondan sakının ve Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah cezâsı (ikâbı) pek şiddetli olandır. (Haşr 7).

Unutulmasın ki kâinâta sâdece Allah hâkimdir: “Yoksa Rabbinin hazîneleri onların yanında mıdır? Yoksa üstün güç (her-şeyin denetim ve yönetim) sâhipleri kendileri midir?” (Tûr 37).

“Her iki grubu da yani berikilere de ötekilere de Rabbinin bağışından pay veririz. Hiç kimse Rabbinin bağışından mahrum edilmez. Onun bağış kapısı herkese açıktır” (İsrâ 20).

İhsan Eliaçık zengin için şöyle der:

Zengin, Allah’ın, dolayısıyla garibanın/yoksulun/halkın hakkını vermeyendir”.

“(Allah) size kendinizden bir misâl verdi: Hiç size kısmet ettiğimiz şeyde elleriniz altındaki kölelerinizden ortaklarınız bulunur da onlarla siz eşit olur, aranızda birbirinizi saydığınız gibi, onları da sayar mısınız? İşte düşünecek bir toplum için ayetleri böyle ayırdediyoruz. Fakat zulmedenler bilgisizce heveslerine uydular. Artık Allah'ın şaşırttığını kim yola getirebilir? Onlara yardımcılardan eser de yoktur!” (Rum 28-29).

“Bu durumda eğer yüz çevirirlerse, artık de ki: Ben sizi, Ad ve Semud (kavimlerinin) yıldırımına benzer bir yıldırımla uyardım” (Fussilet 13).

 

Bolluk ve refah azap için bir nedendir: “Medyen (halkına da) kardeşleri Şuayb'ı (elçi gönderdik). Dedi ki: Ey kavmim, Allah'a ibâdet edin, O'ndan başka ilahınız yoktur. Ölçüyü ve tartıyı eksik tutmayın; gerçekten sizi bir bolluk ve refah (hayır) içinde görüyorum. Doğrusu sizi çepeçevre kuşatacak olan bir günün azabından korkuyorum” (Hûd 84).

“Kendisini tek olarak (ve yapayalnız) yarattığım (şu adam)ı Bana bırak; Ki Ben ona, alabildiğine çok mal (servet) verdim. Göz-önünde hazır çocuklar (verdim). Ve sayısız imkân ve fırsatları önüne serdim. Sonra, daha arttırmam için tamah eder (doyumsuz istekte bulunur)” (Müddesir 11-15). Böylelerinin bir türlü gözleri doymaz. Tüm Dünyâ’ya sâhip olsalar gözlerini bu sefer de Ay’a dikerler, olmadı Güneş’e.. Bunlar lîsan-ı hâl ile içten-içe şöyle bağırırlar: “Sizin en yüce rabbiniziz!. Bunlara söylenecek şey şu:

“Ye eyyühel insani me ğarreke bi rabbikel kerim. Ey insan! Bu kadar cömert olan Rabbine karşı seni bu kadar kibirli/gururlu kılıp aldatıp isyân ettiren ne?” (İnfitâr 6).

Ahmet Kalkan:

“Türkçe'ye Yunanca'dan giren “manyak” kelimesi, müstekbir kelimesinin Türkçe tam karşılığıdır. Bu, müstekbir için zorlama bir abartı ifâdesi değil; gerçek bir tanımdır. Şöyle ki, “megalo”, büyük demektir; psikolojik bir hasta/ruh hastası olan “megaloman”: Megalomani'ye, yâni büyüklük kuruntusuna tutulmuş kimse anlamına gelir. “Megalomani” kendini büyük görme hastalığı, büyüklük kuruntusu mânâsınadır. “Mani” ve “manya” saplantı, iptilâ, tutku, düşkünlük şeklinde ortaya çıkan delilik hâline verilen addır. “Manyak” da, Manya'ya (delilik gibi bu psikolojik hastalığa) uğramış ruh hastası demektir. Dolayısıyla “manyak” kelimesinin Türkçe’deki tüm olumsuz anlamları, istikbâr/kendini aşırı beğenme hastalığının bir göstergesi ve sonucudur. Yâni tüm müstekbirler manyaktırlar. Bunun için olsa gerektir; tımarhânedeki delilerin çoğu, kendilerini  meşhûr büyüklerden, müstekbirlerden biri gibi görür ve gösterir. Deli bile, kendini akıllı gösteren meşhûr delilerle/müstekbirlerle kendisi arasındaki yakın bağı görebilmektedir” der.    

“Birleşmiş Milletler (BM) Dünyâda açlık sorunu yaşayan insan sayısının 1 milyarı geçtiğini açıkladı. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Dünyâ Gıda Programı’na (WFP) yayınladıkları ortak raporda, Dünyâ’da açlıkla mücâdele eden insan sayısının, 2009 yılında 100 milyon artarak, 1 milyar 20 milyona ulaştığını bildirdi. Raporda, bu sayının son 40 yıldaki en yüksek aç sayısı olduğu ifâde edildi. FAO Genel Sekreteri Jacques Diouf rapor açıklanırken, “Aç insanların sayısındaki artış tahammül edilemez noktada” dedi. Diouf, “Açlık sorununun yok edilmesi için ekonomik ve teknik olanaklarımız var, ancak açlığı sonsuza kadar yok etmek için eksik olan siyâsi irâdedir” der.

Görüldüğü gibi 1 milyar insan yer-yüzünün sokaklarında aç dolaşıyor. İhsan Eliaçık bu nedenle “bir milyar insan hangi suçundan dolayı aç?” diye sorar.

Adâlet bilincine sâhip olan ya da olması gereken müslümanların bu zâlim düzene karşı bir isyân geliştirmemesi de anlaşılabilecek bir durum değildir. Atasoy Müftüoğlu bu konuda şunları söyler:

“Bu-gün serbest piyasa olarak tanımlanan şey gerçekte serbest piyasa olmayıp, büyük sermâye-sâhiplerinin, ekonomik iktidâr-sâhiplerinin dünyâ-görüşlerine, hayat-tarzlarına ve sınırsız ihtiraslarına hizmet eden şeyin adıdır. Bu dünyâ-görüşünün, hayat-tarzının hiç-bir değer-sistemine ihtiyâcı yoktur. Bu dünyâ-görüşü ve hayat-tarzı hiç-bir şekilde hakîkatle adâletle ilgilenmiyor, yalnızca işe yarar olanla ilgileniyor, verimlilikle ilgileniyor. Müslümanlar için hayâtın-târihin içerisinde sorumlu-üretken özneler olmaktan başka bir konum olmadığı hâlde, bu-gün, bizler, ne yazık ki, her yerde özel çıkarlar savaşı veren serbest piyasa ideolojisinin, serbest piyasa evrenselciliğinin, piyasa köktenciliğinin nesneleri hâline getirildik. Bilindiği üzere, nesneler/eşyâlar sorumluluk alamazlar, üretemezler, eyleyemezler. Ayrıca belirtmek gerekir ki, piyasa köktenciliği, hangi gerekçeye dayalı olursa-olsun, hiç-bir ahlâki müdâhaleye, yoruma, öneriye tahammül edemez. Günümüzde bir-yanda çok kültürlülükten söz edilirken, bir diğer yanda serbest piyasa ideolojisi tek model olarak bütün toplumlara dayatılıyor. Bütün toplumlar neo-liberâl modele mahkûm edilmiş bulunuyor. Bu modele dâhil olmayanlar terörize ediliyor. Piyasanın referans ve meşrûiyet kaynağı olarak alındığı, piyasa mutlâkiyetçiliğinin bir özgürlük biçimi olarak selamlanabildiği dogmatik bir târihsel süreç içerisinde yaşıyoruz. Bu durumda düşünen, sorumluluk sâhibi bütün müslümanların radikâl sorgulamalara cesâret etmeleri gerekir. Düşünen, sorumlu müslümanların, nasıl bir Dünyâ’da ve kim olarak yaşadıklarına ilişkin bir cevapları olması gerekir. Bu-günün, emperyâl-küresel dünyâsında, İslâm-karşıtlığının en önemli nedenlerinden başlıcası, İslâm’ın ekonomik liberâlizme karşı oluşudur. Bu-günün dünyâsının İslâm’ın alternatif bir ekonomik sistem olarak telaffuz edilmesine asla tahammülü yoktur. Piyasa köktenciliğinin tebcil ve takdis edildiği bir toplumda yaşayan müslümanların, Kur’ân’i-İslâm’i çalışmalar/araştırmalar/incelemeler/etkinlikler/çözümlemeler yapan kuruluşların/vakıfların/derneklerin/merkezlerin/uzmanların/üstadların vb. bu konu etrâfında, piyasa mutlâkiyetçiliğini tartışan, sorgulayan, reddeden eleştirel bir tavır almamaları, böyle bir tavrı toplumsallaştırmak adına bir programa/projeye sâhip olmamaları anlaşılabilir, kabûl edilebilir, normâl karşılanabilir bir durum değildir. Putlarını parçalayamayan, parçalamak istemeyen kabîlelere ortak değerlerden, ortak sorumluluklardan, ortak kaygılardan söz etmenin hiç-bir anlamı kalmıyor.

Bütün değerlerin çözülmesine neden olan seküler/neo-liberâl sermâyenin dünyâsı ile teknolojik nihilizm, teknolojinin hâkimiyeti insanlığı daha bir çıkmazdan kurtulmadan, bir başka çıkmaza sürüklüyor”.

Ali Şeriati bu konuda şunları söyler:

“Dinler-târihi bize iki tür dînin vâr-olduğunu gösterir. Aşağı tabakaya mensup, mahrum kimselerin dinleri, zengin/müreffeh sınıfların benimsediği dinler. Zengin sınıfların dinleri, büyük medeniyetlerin meydana geldiği Çin, Hind ve İran’da ortaya çıkmış olan dinlerdir. Bilindiği gibi bu bölgeler aynı-zamanda büyük peygamberlerin zuhur ettiği bölgelerdir. Âdem’den Hatem’e (Hz. Muhammed’e) kadar gelen Hz. Îsa, Hz. Mûsa gibi bir-çok peygamberin vatanı olan diğer bir medeniyet de Sâmi medeniyetidir. Sâmi medeniyetine mensup peygamberlerin hepsi de mahrumlar sınıfındandır. İslâm peygamberi Hz. Muhammed, “koyun çobanlığı yapmayan peygamber yoktur.” buyurmaktadır. Bunun anlamı tüm peygamberlerin alt sınıfa mensup olmuş olmalarıdır. Şüphesiz bu peygamberlerin daha sonra iktidarı ele geçirerek hakim konuma gelmeleri ayrı bir konudur. Sonuçta bunlar alt tabakadan gelen kimselerdir.

Bilindiği gibi Hz. İbrâhim bir heykel-traşın oğluydu; Hz. Nuh, marangozluk yapıyordu; Hz. Davut hasır dokurdu. Diğer peygamberlerin çoğu çobanlık yapmış kimselerdir.

Burada ifâde etmeliyiz ki dünyanın en mahrum bırakılan kimsesi çobanlardır. Çünkü onlar, evden, âileden, yaşamdan hattâ îmar edilmiş bir yer görme zevkinden mahrum kalmış kimselerdir. Çeşitli mesleklere mensup olan peygamberler, kendi toplumlarının en alt sınıfına mensup kimseler olarak kabûl ediliyorlardı.

Bir kıyam başlatan Sâmi peygamberler, kılıçlarıyla zamânın iktidarlarına ve para-babalarına karşı savaşmışlardır. Servetin ve iktidârın kimlerin elinde toplandığı konusu her zaman onları ilgilendirmiştir. Bu peygamberler Mani gibi, zamanlarında bulunan iktidarların tevessülüne teveccüh göstermeksizin, hâkim güçlere karşı mücâdele etmişlerdir.

Evet kardeş! İçinde yaşadığımız düzen maalesef bu! Adâlet pâyesinde zulüm! Âdilce zulüm.

İhsan Eliaçık:

“Sizler yoksulsunuz, Allah’tır zengin olan” âyeti mucîbince, kişinin kendisine “zengin” demesi bile câiz değildir, edebe müğayirdir. Bu âyetin ”kime” söylendiğini iyi düşünün… Neden meselenin etrâfında dolanıyor, işin köküne inmiyorsunuz? Yoksullara yardımı aşın, yoksulluk neden var onu sorun…. ”Yiyiniz, içiniz isrâf etmeyiniz” (Nîsâ 6) demek, yiyiniz, içiniz ama bunu başkasının hakkını ve emeğini alarak/çalarak yapmayınız demektir. Örnek: ”Yetimlerin malını isrâf ile yemeyiniz” (En-am 141), Bu dînin en esaslı mesajı “kralların” hoşuna gitmese de ”Lehu’l-mülk”! Kur’ân’ın neye ilk hayır (kellâ) dediği üzerinde yeniden düşününüz. Tuğyan ile zenginlik arzusu (istiğna) arasında zorunlu ve kopmaz bir bağ olduğunu söyleyerek başladı vahiy! (Alâk” 6-7)” der.

Sınırsız zengin olmanın önünde İslâm’i bir engel görmeyen müslümanlara şunu soralım: Zekatımı verirsem Kârun olabilir miyim? Kârun gibi olmama engel bir şey var mı? “Evet, olunabilir”“ denirse zâten artık ona söyleyecek bir sözümüz yok. Fakat “Hayır, olamazsın” diyorsa.. O zaman şunu sormamız gerekir: Sınır nedir? Hangi sınırda durmam gerekir? Maalesef bu soruya da tatmin edici bir cevap veremez. Çünkü söyleyeceği her-hangi bir sınırda durmama neden olacak sebep yok. O gösterdiği sınırda neden durayım? Çünkü bir-önceki sınırda durmamıştım. Bir-önceki sınırda durmuyorsam bir-sonraki sınırda niye durayım? Hattâ daha sonraki sınırlarda niye durayım? Diyelim ki tüm Dünyâ benim; neden yetineyim? “Ay’a, Mars’a, diğer gezegenlere ve hattâ Güneş’e gözümü niçin dikmeyeyim?. Gözümü bütün kâinâta dikmeye başlarım. Bütün kâinât benim olsun isterim. İsteğimi niçin sınırlandırayım ki? Çünkü: “bir sınır yoksa hiç bir sınır yoktur”. İslâm’ın her konuda kırmızı çizgileri vardır. En çok da ekonomik alanda kırmızı çizgiler koyar. Para, mal-mülk ile ilgili âyetler Kur’ân’da en çok işlenen âyetlerdir. Hattâ en uzun âyet para (borç) ile ilgili olandır: (Bakara 282). Çünkü Şeytan dâima bu noktayı gözetler. Yıkımı buradan yapar en çok. Kardeşi kardeşe; oğulu babaya-anaya, karıyı kocaya, kan-kardeşi can-düşmana çevirebilir.  

Hikmet Ertürk:

“Veremediğimiz her-şeyin kölesi durumuna dönüşüyoruz. Artık bizi yöneten şey Dünyâ’ya dâir endişelerimiz, korkularımız, kazançlarımız ve sevgilerimiz oluyor ve sürekli hatâlı davranışlar sergiliyoruz. Allah Resûlünün dediği gibi; “Dünyâ-sevgisi her hatânın başıdır. Bir-şeyi sevmen, seni kör yapar, sağır eder.” Gerçekten de öyledir. Kendisini rahat yaşama kaptırmış bir kardeşinize hiç-bir şeyi îzah edemezsiniz. Size karşı artık sağır ve kördür. İşte böylelikle dünyâ-sevgisi bizleri avucunun içine alarak köleleştiriyor. İstisnâlar hâriç, târihin her döneminde köleler hep bir-birleriyle çatışmış, kavgalı olmuşlardır. Gözleri hiç-bir zaman kendilerini ezen, dünyâ-perest düşmanlarını görmemiştir. Belki de bizlerin sürekli kavgalı olması, köle olduğumuzun, vahiyle özgürleşemediğimizin bir kanıtıdır. Çevremizdeki tüm ayartıcılara karşı dik bir duruş sergileyemeyerek, onların köleleri hâline geliyoruz” der.

Asgarî ücreti her ne kadar devlet belirliyor görünse de aslında sermâyedarlar belirliyorlar ve devlet bir şey diyemiyor. Mêmurun maaşını devlet belirlediği için görece iyi bir maaş verebiliyor. Ama asgarî ücret için bu geçerli değil. Asgarî ücreti devlet belirlemediği için azdır.

Sermâye insanları tutukluyor. İnsanlar Dünyâ’da açık-hava hapis-hânesinde imiş gibi yaşıyor. “Hava alabildikleri” için bir şey demiyorlar. Aynı-zamanda tüm savaşların sebebi aslında sermâyeler ve sermâyedarlardır.

Ali Akay:

“Bir başka şekilde bakarsak sermâye, savaş makinesidir. Devlete dışarıdan gelmekte ve onun tarafından ulus‐devlet sınırlarında tutularak işlerleşmektedir. Sermâye, ulusa ve ahlâkına dışarıdan gelen virütik bir ötekidir. Bulaşır, değiştirir, dönüştürür, ancak insanları bir yurt ve ev ekonomisi üzerinden düşünmekten kurtaramaz. Küresel sermâye de Amerikan dış ve iç politikalarının ajanı gibi çalışmakta, ancak ona tam bir boyun eğmeyi gerçekleştirmemektedir. Sermâyenin çıkarları Amerikan halkının çıkarlarına değil; Amerikan sermâyedarlarının çıkarlarına ve çalıştırdıkları insanlar üzerinden kazandıkları artı‐değere bağlıdır. Yersiz-yurtsuzlaşan bir sermâyenin yurt ve toprakla bağlarını koparması da elektronikleşen bir ortamın içinde meşrûluk kazanmaktadır. “Elektronik demokrasi” lafı da bu anlamda elektronikleşerek yersiz-yurtsuzlaşan sermâyeye âit bir kavram içinde okunabilir.

Bu bakımdan günümüz anti‐küresel hareketlerinin hedefi ABD değil, imparatorluktur; yâni transnasyonâl sermâyedir. Ancak bu sermâyenin iyi işlerliği, toplumsal yerel ve küresel kodlar arasındaki ilişkilerde belirlenmekte ve bu anlamda da “toprağın kültürlerine” bağlı olmaktadır. Bu kültürlerin “nomos”u değiştiğinde yasalar hâkim olacaktır; yoksa ülkelere has nomos'lar, yâni kurallar işleyip gidecek, zihinlerin “aynılaşması” sağlanamayacaktır. Sermâye yaşam biçimlerini benzerleştirdikten sonra, şimdi sırada zihinlerin benzerleştirilmesini beklemektedir. Popüler kültür zihinleri birleştirmeyi, tek lisanla ve kültürle düşünmeyi amaçlamaktadır; bunun için de yerel ve ulusal bütünlükteki zihniyetleri parçalayarak kodsuzlaştırmak zorundadır” der.

Atasoy Müftüoğlu:

“Konformist bir kültür/toplum, her durumda hiç-bir risk içermeyen yolları seçer. Bunun içindir ki, bu-gün, İslâm’ı ancak soyut duyarlılıklar biçiminde temsil etmeye çalışıyoruz. Aşırı tüketim, lüks tüketim, servet biriktirme, müslümanlar için de statü tezâhürü hâline gelmiştir. Servet biriktirmek, bir statü konusu olmaktan çok bir patoloji konusudur. Servet biriktirmekten ibâret bir hayat-tarzı, “servete tapmak” demektir” der.

“Aç sabahlayıp da kılıcını çekmeyene şaşarım” der Hz. Ebuzer. İslâm’da aç kalan fakir, bir zenginin malını çalarsa, cezâ fakire değil zengine kesilir. Onun aç kalmasına neden olduğu için. Aç kalan ve yoksulluğu ayyuka çıkan kişiler zorla da olsa varlıklı kişilerin mallarına el koyabilir.

İngiltere’de Tim Jones adlı bir papaz, verdiği bir vaazında yoksul insanların, küçük âile-işletmeleri hâriç, büyük zincir mağazalardan olmak koşulu ile ihtiyaçları kadar mal çalmalarının mâkûl karşılanabileceğini söyler.

İhsan Eliaçık bu konuyla ilgili olarak şöyle der:

“Bir beldede aç insanlar varsa, o beldeye Muhammed’in getirdiği İslâm girmemiştir. Burada açlık sorunuyla karşı-karşıya olan insanlar değil, üzerinde fazladan mal bulunduran zenginler suç işlemektedir. Açlıkla boğuşan insanın zenginin malını çalması günah mıdır değil midir? değildir”.

Hz. Ali der ki:

“Bir yoksul aç ise, bunun nedeni zenginin zevk ve sefâ içinde yaşamasıdır”.

Hz. Ali, mal/servet konusunda şunları söyler:

“Mal-çokluğu kâlpleri bozar, günahları doğurur.

Mü’min, kardeşi açken doyasıya yiyemez.

Nerede bir bolluk görsem onun yanı-başında mutlaka “çiğnenmiş bir hak” görmüşümdür.

Servet tutkusu bir çeşit şehvettir”.

Seyyid Kutup ise şöyle der:

“Hz. Ömer’in siyâseti, Hz. Ebu Bekir’in yaptığı gibi zenginlerin artan mallarını (şeriat dâhilinde) alıp fakirlere eşit olarak tevzi etmek idi”.

Hz. Ömer’in öldürülmesinin nedeni buydu diyenler vardır. Hz. Ömer şehit edilmişti. Peki niye? Çünkü “zenginlerin fazla mallarını alıp, yoksullara vereceğim” dedi. Bu söz zenginlerin hoşuna gitmedi. Suikast yoluyla şehit ettiler Hz. Ömer’i. Aslında bu, Hz. Ömer’den ziyâde İslâm’ın şehit edilmesi demekti.

Hz. Ali, devletin başına geçer-geçmez yürürlükteki aylık düzenini alt-üst ederek aylıkları denkleştirip önemli politikacılardan Osman bin Hanife'ye ayda üç dirhem verirken, aynı yerde eşinin özgürleştirilmiş kölesi de ayda üç dirhem maaş alıyordu.

Seneca derki:

“Büyük bir servet, büyük bir köleliktir”.

4 vahiy kitabı zenginlik eleştirisi ve isyânıyla doludur:

“Kalk, ya Rab, kaldır elini, ey Tanrı!

Mazlumları unutma!

Neden kötü insan seni hor görsün

İçinden “Tanrı hesap sormaz” desin?

Oysa sen sıkıntı ve acı çekenleri görürsün

Yardım etmek için onları izlersin

Çâresizler sana dayanır

Öksüzün yardımcısı sensin

Kötünün, haksızın kolunu kır

Sormadık hesap kalmasın yaptığı kötülükten

Mazlumların dileğini duyarsın ya Rab!

Yüreklendirirsin onları

Kulağın hep üzerlerinde

Öksüze, düşküne hep hakkını vermek için

Bir daha dehşet saçmasın ölümlü insan…”

(Zebur: 10. Mezmur;12-18).

“Korkma biri zenginleşirse

Evinin görkemi artarsa

Çünkü ölünce hiçbir şey götüremez

Görkemi onunla mezara gitmez

Yaşarken kendini mutlu saysa bile

Başarılı olunca övülse bile

Atalarının kuşağına katılacak

Onlar ki asla ışık yüzü görmeyecekler

Bütün gösterişine karşın anlayışsızdır insan

Ölüp giden hayvanlar gibi…”

(Zebur: 49. Mezmur; 16-20).

“Yoksullardan adâleti esirgemek,

Halkımın düşkünlerinin hakkını elinden almak,

Dulları avlamak,

Öksüzlerin malını yağmalamak için

Haksız kararlar alanların,

Âdil olmayan yasalar çıkaranların

Vay haline!

Yargı günü uzaklardan

Başınıza felâket geldiğinde ne yapacaksanız?

Yardım için kime koşacaksanız?

Servetinizi nereye saklayacaksanız?”

(Tevrat; Yeşeya; 10/1-3)

“Rab diyor ki:

Toprak yığıp yol yapın

Halkımın yolundaki engelleri kaldırın

Yüce ve görkemli olan

Adı kutsal olan diyor ki:

Yüksek ve kutsal yerde yaşadığım hâlde

Alçak-gönüllülerle, ezilenlerle birlikteyim

Yüreklerini sevindirmek için

Ezilenlerin yanındayım…”

(Tevrat; Yeşaya; 57/14-15

“Diyorlar ki oruç tuttuğumuzu niye görmüyor

İsteklerimizi denetlediğimizi neden fark etmiyorsun?

Bakın, oruç tuttuğunuz gün

Keyfinize bakıyor, işçilerinizi eziyorsunuz.

Orucunuz kavgayla, çekişmeyle

Şiddetli yumruklaşmayla bitiyor.

Bu-günkü gibi oruç tutmakla

Sesinizi yükseklere duyuramazsınız.

İstediğim oruç bu mu sanıyorsunuz?

İnsanın isteklerini denetlediği gün böyle mi olmalı?

Kamış gibi baş eğip çul ve kül üzerine mi oturmalı?

Siz buna mı oruç,

Rabb’i hoşnut eden gün diyorsunuz?

Benim istediğim oruç;

Haksız yere zincire, boyunduruğa vurulanları salıvermek

Ezilenleri özgürlüğe kavuşturmak

Her türlü boyunduruğu kırmak değil mi?

Yiyeceğinizi açla paylaşmak değil mi?

Barınaksız yoksulları evinize alır

Çıplak gördüğünüzü giydirir

Yakınlarınızı gözetirseniz

Işığınız tan yeri gibi ağıracak

Çabucak şifa bulacaksınız

Doğruluğunuz önünüzden gidecek

Rabb’in yüceliği artçınız olacak

O zaman yardım çağrılarınızı Rab cevaplayacak

Feryât ettiğinizde “İşte buradayım” diyecek

Eğer boyunduruğa, başkalarını suçlamaya,

Kötü konuşmalara son verirseniz,

Açlar uğruna kendinizi fedâ eder,

Yoksulların ihtiyaçlarını karşılarsanız,

Işığınız karanlıkta parlayacak,

Karanlığınız öğlen gibi olacak!

Rabb her zaman size yol gösterecek,

Kurak topraklarda sizi doyurup güçlendirecek.

İyi sulanmış bahçe gibi,

Tükenmez su kaynağı gibi olacaksınız.

O zaman Rab’den zevk alacaksanız.

Halkınız eski yıkıntıları onaracak,

Geçmiş kuşakların temelleri üzerine

Yeni yapılar dikeceksiniz.

“Duvardaki gedikleri onaran,

Sokakları oturulacak hâle getiren” denecek sizlere

Bunu söyleyen Rabb’dir.”

(Tevrat: Yeşaya; 58/3-14)

“Ey Sodom yöneticileri!

Rab’in söylediklerini dinleyin

Ey Gomora halkı!

Tanrımız’ın yasasına kulak verin

Kurbanlarınızın sayısı çokmuş

“Bana ne” diyor Rab

Yakmalık koç sunularına

Besili hayvanların yağına doydum.

Boğa, kuzu, teke kanı değil istediğim

Huzuruma geldiğinizde

Avlularımı çiğnemenizi mi istedim sizden?

Anlamsız sunular getirmeyin artık

Buhurdan iğreniyorum

Kötülük dolu törenlere

Yeni Ay, Şabat Günü kutlamalarına

Ve düzenlediğiniz toplantılara dayanamıyorum

Yeni Ay törenlerinizden

Bayramlarınızdan nefret ediyorum

Bunlar bana yük oldu.

Ellerinizi açıp bana yakardığınızda

Gözlerimi sizden kaçıracağım

Ne kadar duâ ederseniz edin dinlemeyeceğim.

Elleriniz kan dolu

Yıkanıp temizlenin

Kötülük yaptığınızı gözüm görmesin.

Kötülük etmekten vazgeçin.

İyilik etmeyi öğrenin.

Adaleti gözetin.

Zorbayı yola getirin.

Öksüzün hakkını verin.

Dul kadını savunun…

Bunu söyleyen Rabb’dir…”

(Tevrat; Yeşaya; 1/10-20)

Hz. Mûsa Tevrat’ta şöyle der: “Her yedi yılda bir toprakları yeniden paylaştırmak gerekir”.

Eyüp peygamber kitabında “Dula, öksüze, çıplağa, aç ve kimsesize yardım etmezsem, omuzum kürek kemiğinden düşsün, kolum bilek kemiğinden kırılsın” denmiştir.

Talmud’ta ihtiyaç sâhiplerini faydalandırmayanların mallarının kâfirler tarafından müsâdere edilmeye müstahak olduğu belirtilmiştir.

“Yer-yüzünde kendinize hazîneler biriktirmeyin

Burada güve ve pas onları yeyip bitirir

Hırsızlar da girip çalar

Bunun yerine kendinize gökte hazîneler biriktirin

Orada ne güve ne pas onları yeyip bitirir

Ne de hırsızlar girip çalar

Hazîneniz neredeyse

Yüreğiniz de orada olacaktır…

Hiç kimse iki efendiye kulluk edemez

Ya birinden nefret edip öbürünü sever

Ya da birine bağlanıp öbürünü hor görür

Siz hem Tanrı’ya

Hem de paraya (mamon) kulluk edemezsiniz!

Size şunu söylüyorum:

‘Ne yeyip içeceğiz’ diye canınız için,

‘Ne giyeceğiz’ diye bedeniniz için kaygılanmayın.

Can yiyecekten beden de giyecekten önemli değil mi?

Gökte uçan kuşlara bakın!

Ne eker, ne biçer

Ne de ambarlara yiyecek biriktirirler.

Tanrı yine de onları doyurur

Siz onlardan çok daha değerli değil misiniz?

Hangi biriniz kaygılanmakla

Ömrünü bir dakika uzatabilir?

Giyecek konusunda neden kaygılanıyorsunuz?

Kır zambaklarının nasıl büyüdüğüne bakın!

Ne çalışırlar, ne de ipek eğirirler

Size şunu söylüyorum:

Bütün görkemine karşın

Süleyman bile bunlardan birisi gibi giyinmiş değildi

Öyleyse yarın için kaygılanmayın

Yarının kaygısı yarının olsun

Her günün derdi kendine yeter!”

(İncil; Matta; 6/19-34, Luka; 12/12-36).

“Zenginlerden birisi İsa’ya sordu:

‘Sonsuz yaşama kavuşmak için

Nasıl bir iyilik yapmalıyım?’

İsa dedi: ‘İyi olan yalnızca birisi var

Sonsuz yaşama kavuşmak istiyorsan

O’nun buyruklarını yerine getir.’

‘Hangi buyrukları’ dedi adam.

Dedi ki: ‘Adam öldürmeyeceksin!

Zîna etmeyeceksin!

Çalmayacaksın!

Yalan yere tanıklık etmeyeceksin!

Annene babana saygı göstereceksin!

Komşunu kendin gibi seveceksin!’

Zengin ‘Bunları gençliğimden beri yapıyorum’ dedi.

Dedi ki: ‘Git, üzerindeki malları sat,

Parasını yoksullara ver.

Böylece göklerde hazinen olur

Sonra gel beni izle.’

Adam hızla oradan uzaklaştı…”

(İncil; Matta: 10/17-31, Luka: 18/18-30)

“İsa Yaruşalim’e gitti.

Tapınağın avlusunda sığır,

Koyun ve güvercin satanları,

Ve para bozduranları gördü.

Hepsini tapınaktan kovaladı.

Para bozanların paralarını döküp

Masalarını devirdi.

Şöyle bağırıyordu:

Tanrı evini haydut inine çevirdiniz

Pazar yeri yaptınız. Yıkın şu tapınağı!

Üç günde yeniden yapacağım…”

(Matta; 21/12-13, Markos; 11/15-17, Luka; 19-45-46).

“Bilir misin, nedir zor olan?

Boyunduruk altındakileri salıvermek…

Zor zamanda vermek…

Öksüzün başını okşamak…

Düşmüşün elinden tutmak…

Îmân etmek…

Göçlüklere göğüs gerip acıları paylaşmak;

Sevgi ve merhamet yumağı olmak…”

(Kur’ân; Beled; 9-18).

“İyilik, yüzlerinizi doğuya veya

Batıya çevirmeniz değildir.

Asıl iyilik Allah’a, âhiret gününe,

Meleklere, Kitaba ve peygamberlere inanmanız,

O çok sevdiğiniz mallarınızdan,

Yakınlar, öksüzler, ihtiyaç sâhipleri,

Yolu kesilmişler, düşürülmüşler,

Boyunduruk altındakiler için vermeniz,

Cân-ı gönülden namaz kılmanız,

İhtiyaçtan fazla olanı vermeniz,

Sözünüzün eri olmanız,

Güçlüklere göğüs germenizdir.

İşte bunlardır sözü namus bilenler!

İşte bunlardır Allah bilinciyle yaşayanlar!”

(Kur’ân; Bakara; 177).

“Bir zenginlik yarışıdır

Oyalanıp duruyorsunuz.

Mezarlarınıza girinceye kadar

Süren bir oyun ve oynaş…

Fakat hayır! Yakında bileceksiniz.

Fazla uzak değil; çok yakında bileceksiniz.

Evet, daha derinden bakabilseydiniz,

Bir ateş çemberine doğru

Yuvarlanmakta olduğunuzu görürdünüz.

Kendi gözlerinizle onu apaçık göreceksiniz.

O gün her nîmetten

Tek-tek sorgulanacaksanız…”

(Kur’ân: Tekâsür; 1-8)

“Yalancı (sahte) din nedir

Haber vereyim mi (gördün mü?)

Öksüzü hor görür

Yoksulun hâlinden anlamaz

(Üstelik namaz kılar ki)

O namaz kılanların vay hâline!

O kuru-kuruya yatıp kalkanların vay hâline!

Çünkü gösteriş yapıyorlar,

En küçük yardıma bile yanaşmıyorlar.”

(Kur’ân; Maun; 1-7)

“Firavun yer-yüzünde büyüklük taslamış

Ve halkını sınıflara ayırmıştı.

Onlardan bir grubu ezmek istiyordu.

Oğullarına kurbanlık muamelesi yapıyor,

Kadınlarını hayâsızlığa zorluyor,

Sürekli terör estiriyordu.

Biz ise

Yer-yüzünde ezilenlere lütufta bulunmak,

Onları önderler yapmak,

Ve Firavun’un yerine geçirmek istiyorduk. Onları yer-yüzünde iş-başına getirmek sûretiyle

Firavun, Haman ve ordularına

Korktuklarının başlarına geleceğini

Gösterelim istiyorduk…”

(Kur’ân; Kasas; 4-6)

“Ey iman edenler! Hahamların ve rahiplerin bir-çoğu, insanların mallarını hem haksızlıkla yer, hem de Allah yolundan alıkoyarlar. Altını ve gümüşü biriktirip de Allah yolunda harcamayanları acı bir azabın beklediğini haber ver. O gün biriktirip yığdıkları ateşte kızartılacak ve alınları, böğürleri ve sırtları onlarla dağlanacak. İşte bu bencilce biriktirip yığdıklarınız; haydi tadın bakalım denecek” (Tevbe 34). Bu âyeti Ebuzer, diğerlerinden farklı olarak sâdece “ahlaki öğüt” olarak değil; yaptırım gerektiren bir âyet olarak anlıyordu. 

“Vellezîne yeknizûnez zehebe vel fıddate ve lâ yunfikûnehâ fî sebîlillâhi fe beşşirhum bi azâbin elîm”.

..”Altını ve gümüşü biriktirip de Allah yolunda “infâk etmeyenler”... Onlara acı bir azâbı müjdele” (Tevbe 34).

Âyette, geçen infak; (nafaka vermek) “sınıflar arasındaki sosyal çukuru kapatmak” mânâsına gelir. Nifak, “çukur” demek. İnfak ise “çukuru doldurmak” demektir.

Hz. Ali bu âyetlerin, 4.000 dirhemden fazla olan malı Allah yolunda harcamayarak biriktirenler hakkında indiğini, Muâviye ise bu âyetlerle Ehl-i kitabın kastedildiğini ileri sürmekteydi.

Tevbe 34-35 âyet-i kerîmeleri nâzil olunca, Sâlim b. Ca'd'ın rivâyetine göre, Hz. Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) üç defâ; “Kahrolsun altın, kahrolsun gümüş!” buyurmuştur.

“Biriktirilen mal”dan maksat, “dört bin dirhem” miktârını aşan mal'dır. Kişi, bunun zekâtını verse de vermese de yine bu, biriktirilmiş mal'dır. Mal-sâhibi, ancak dört bin dirhem miktârında bir mal tutabilir. Bundan fazlasını Allah yolunda harcamak zorundadır.

Altın yasaktır. Fakat haram değildir. Aşırı cezp ediciliği nedeniyle böyle bir yasak uygulanmıştır. Servete köle olunmasın diye. Bu uygulamada altın herkese yasaktır. Fakat bâzı uyanıklar, bu yasağı sâdece erkeklere yasak olarak anlamak istediler ve kadınlara serbest bırakarak servetlerini kadınların üzerine gizlediler.

“Altın erkeklere haram ama kadınlara serbesttir” diyorlar. Aslında Tevbe 34 gereğince altını biriktirmek herkese haramdır. Ama ne yaptılar? “Sâdece erkeğe haramdır”a çevirdiler ve ellerindeki altınları kadınlarının kollarına dizdiler. Sonra bir de “altın erkeğe haramdır, kadına helâldir” diye bir hadis uydurdular. Süs olarak kullanacakları altınları-gümüşleri olabilir tabî ki, fakat bir amaç için olmayan birikmiş altın-gümüş herkese haramdır ve üç gün içinde elden çıkarılması gerekir.

Gandi:

“Altın prangalar demir olanlarından çok daha kötüdür” der.

Yunus Emre:

“Çok mal haramsız, çok söz yalansız olmaz” der.

İnsan ne zannediyor?: “Yoksa (her) umduğu şey insanın (kendisinin) mi olacaktır?” (Necm 24).

“Kim Benim zikrimden (Kur’ân’dan, namazdan, Allah’ı hatırlayıp anmaktan) yüz çevirirse, şüphesiz onun için dar bir hayat, geçim sıkıntısı vardır” (Tâhâ 110).

Allah kullarına rızkı bollaştırsaydı, yeryüzünde azarlardı. Fakat O rızkı dilediği ölçüde indirir. Çünkü O, kullarından haberdardır, onları görür” (Şûra 27).

Niçin malınızı Allah yolunda harcamıyorsunuz? Oysa gökler ve yer Allah’a mîras kalacaktır” (Hadid 10).

“Hayır yetime karşı cömert davranmıyorsunuz. Yoksulu yedirmek konusunda bir-birinizi özendirmiyorsunuz. Malı pek-çok seviyorsunuz. Size kalan mîrâsı hak gözetmeden yiyorsunuz” (Fecr 17-20).

“Yığın-yığın mal tüketmişimdir diyor. Kimsenin kendisini görmediğini mi sanıyor? İnsan hiç-kimsenin kendisine güç yetiremeyeceğini mi sanıyor?” (Beled 5-7).

“Lehül mülk” mülkün Allah’a izâfe edilmesi, yâni halka izâfe edilmesi demektir. Allah mülkü halkın tamâmına, “onda eşit olacak şekilde” yaratmış ve vermiştir. (Fussilet 10).

İnsanlar servet/mülk edinemezler. “Kendileri mülktür” zâten. Mülkün mülk edinmesi abestir. Allah insanlara malı “emânet” olarak vermiştir. Servet tutarında emânet olmaz.

İslâm’ın servet-görüşü kapitâlizmin ahlâkî olanı değildir. Kapitâlizmde bir ahlâk yoktur zâten. “Ahlâkî kapitâlizm” sözleri “dümeni yerinde olanların” söylemiş olduğu sözleridir. Şu-an Dünyâ’da öyle bir derin yarık, öyle bir yara var ki, zekatla-sadakayla-hayırla kapatılması mümkün değildir.  

Malcom X:

“Bana bir kapitâlist gösterin, ben de size bir kan-emici göstereyim” der.

“Zekatı verildikten sonra zengin olmanın sınırı yoktur” deniyor. Zekat “temizlenme” demektir. Öyle ki, kişi zekatını verdiğinde “temiz”lenecek, temiz hâle gelecek. Bu oran zinhar 1/40 değildir. 1/40 zekat temizlemekten ziyâde kirletir ya da kirliliği gösterir.

“Altını ve gümüşü biriktirip de Allah yolunda harcamayanlar... Onlara acı bir azâbı müjdele. Bunların üzerlerinin cehennem ateşinde kızdırılacağı gün, onların alınları, böğürleri ve sırtları bunlarla dağlanacak (ve) işte bu, kendiniz için yığıp-sakladıklarınızdır; yığıp-sakladıklarınızı tadın (denilecek)” (Tevbe 34-35).

Bu âyet, biriktirmenin (kenz) sonucunu azap olarak görür ve gösterir.

Tevbe 34 sadedinde:

“Osman ve Ka'bûl Ahbar, Ebu Zerr'e Kur’ân'ı tefsir ederek: “Evet ama bu âyetteki rûhâniler, mülk-sâhipleri ve servet-yığıcıları diğer dinlere mensup olanlardır” dediler.

Ebu Zerr: Her ne kadar âyetin başlangıcı diğer dinlerin ruhban ve ahbarlarına yönelikse de, âyetin son kısmı geneldir ve herkesi kapsar. İster müslim ister kâfir, ister muvahhid, ister müşrik olsun; malı, altını, serveti yığan herkesi kapsar” dedi. (Ebu Zerrin şiarı, servet yığmaya, halkın yoksullaştırılmasına ya da sömürülmesine elverişli bir ortamın hazırlanmasına karşı çıkmaktır).

Bir insan belli bir miktar paradan fazlasını ne yapar? Meselâ diyelim ki 4 kişilik bir âile var. Kişi-başı yıllık 4.000 dirhem, yâni  yaklaşık 18.000 TL eden bir para var. Bu para aylık 1.500 TL civârındadır. (4.000 dirhem=12 kg gümüş=18.000 TL). Bu 1.500 lirayı âile 4 kişi olduğu için 4 ile çarparsak 6.000 lira eder. Bu gelir âilenin sağlam, geniş bir ev; kullanışlı, dayanıklı eşyâlar; bir de sağlam bir arabayı bir-zaman sonra alabilecek bir gelirdir. Bu temel-ihtiyaçları alana kadar dikkatli bir harcama yaparak artan parayı biriktirmekte mahzur yoktur. Bu hedefe ulaşılmış olduğunu ve babanın, yukarıda bahsettiğimiz aylık 6. 000 lira geliri olduğunu kabûl ederek konuştuğumuzda; bu âile 6.000 lira tutarındaki bu parayla ne yapamaz? Neyden mahrum kalırlar? Çok-çok a-normâl bir durum yoksa bu parayla en iyi şekilde geçinebilecekler, zekat/sadaka/hayr anlamında infaklarını bile bu parayla yapabileceklerdir. Bu miktardaki para tüm bu şeyleri yapabilecek mâkûl miktarda bir paradır. Bu nedenle bu miktardan daha fazla olan parayı en fazla üç-gün içinde infâk etmeleri gerekir. Aksi-hâlde peygamberimizin dediği gibi “ateş” olur. Zâten bir âile bu paradan daha fazla olan bir geliri ancak ve ancak isrâf eder.

“Yoksa insana 'her dileyip arzu ettiği' şey mi var (zannediyor)?” (Necm 24).

“Size ne oluyor? Nasıl hüküm veriyorsunuz? Yoksa (elinizde) ders okumakta olduğunuz bir kitap mı var? İçinde, neyi seçip-beğenirseniz, mutlaka sizin olacak diye (yazan). Yoksa sizin için üzerimizde kıyâmete kadar sürüp gidecek bir yemin mi var ki, siz ne hüküm verirseniz o, mutlaka sizin kalacak, diye” (Kalem 36-39).

Refahın bâriz çoğalması azap nedenidir. Şu âyetler bunu açıkça gösterir:

“Medyen (halkına da) kardeşleri Şuayb'ı (elçi gönderdik). Dedi ki: ‘Ey kavmim, Allah'a ibâdet edin, O'ndan başka ilahınız yoktur. Ölçüyü ve tartıyı eksik tutmayın; gerçekten sizi bir 'bolluk ve refah (hayır)' içinde görüyorum. Doğrusu sizi çepeçevre kuşatacak olan bir günün azabından korkuyorum’. Ey kavmim, ölçüyü ve tartıyı -adâleti gözeterek- tam tutun ve insanların eşyâsını değerden düşürüp-eksiltmeyin ve yeryüzünde bozguncular olarak karışıklık çıkarmayın. Eğer mü'minseniz, Allah'ın bıraktığı (helâl işlerden olan kazanç) sizin için daha hayırlıdır. Ben üzerinizde bir gözetleyici değilim” (Hûd 84-86).

“Derken kendilerine hatırlatılanı unuttuklarında, onların üzerlerine her şeyin kapılarını açtık. Öyleki kendilerine verilen şeylerle 'sevince kapılıp şımarınca', onları apansız yakalayıverdik. Artık onlar umutları suya düşenler oldular” (En-âm 44). 

“Nihâyet, onların refahtan şımaran önde gelenlerini azab ile yakalayıverdiğimiz zaman, onlar hemen feryâdı basacaklar” (Mü’minûn 64).

Servet, kişileri korkak yapar. Her şeyden korkarlar. Aynı-zamanda savaş kaçkınlarıdırlar:

“Allah'a îman edin, O'nun elçisi ile cihada çıkın” diye bir sûre indirildiği zaman onlardan servet sâhibi olanlar, senden izin isteyip: 'Bizi bırakıver, oturanlarla birlikte olalım' dediler. (Savaştan) Geri kalanlarla birlikte olmayı seçtiler. Onların kâlpleri mühürlenmiştir. Bundan dolayı kavrayıp-anlamazlar” (Tevbe 86-87).

Çalışmak bir araçtır ve makbûl olanı doğal ve normâl olanıdır. Modern zamanlarda ise çalışmak “amaç” hâline getirilmiştir. Özellikle âhirete yâni ölümden sonra dirilişe inanmayanlar amaç edinmiştir çalışmayı. Bu durum modern insana dayatılmıştır-dayatılıyor. Bir insan düşünün; 12 yaşında çalışmaya başlıyor ve sabah 6’dan akşam 9’a kadar günde 15 saat çalışıyor ve bunu 82 yaşına kadar yaşadığını var saydığımızda 70 yıl, bir gün bile aksatmadan yapıyor. Bu kişinin âhirete de inanmadığı kabûl edildiğinde, bu çalışmanın ona nasıl bir faydası olmuştur? Ölüp gittiğinde çalışmasının semeresinden ona ne ki? Zâten diğer insanların da böyle yaşaması gerektiğine inanılıyor. Hâlbuki doğal olan çalışma şu şekildedir: Sonbahar ayından kışa geçilirken ekinler ekilir, sonra günlük 1-2 saatlik hayvanlara bakma işi olur. İlkbahara geçerken de ekilecek ürünler vardır ve bahçeler hazırlanır. Yazın da 1-2 aylık sıkı bir çalışma vardır. Diğer tüm yıl boyunca kahvehâne-oda muhabbetleri, çay-kahve, gezme istirahat etme vs .gibidir. Zanaatkârlar ise sabah dükkanlarını açıp normâl bir çalışma temposuyla, tabi bir de diğer esnaf arkadaşlarıyla hoş-sohbet çay-kahve muhabbeti ile günlerini bitirirler. Doğal ve normâl durum budur. Modern zamanlarda ise “birilerinin” hırslarını daha fazla tatmin etmek için insanlar ölene kadar eşek gibi çalışırlar. Çok çalışmak yalnızca geri kalmış ülkelerde ve toplumlarda abartılarak öne çıkarılır. Onların köleliğini sürdürmek için. Gelişmiş toplumlarda ise çalışmadan ziyâde kitap okumanın, kültürün, sanatın öne çıkarıldığı görülür. Normâlden daha fazla çalışmak aslında bir alışkanlıktır. İnsanlar uzun saatler çalıştırılmaya çeşitli oyunlarla/politikalarla/ideolojilerle zorlanmışlar ve alıştırılmışlardır. Toplum artık çok çalışanları eşek ve köle olarak değil, “örnek insan” olarak görüyor ve alkışlıyor.

Ahmed. B. Hanbel, Muverrik el- Iclî’nin ticâretle uğraşıp kazandığı paraları da fakir ve miskinlere dağıttığını, “Eğer bunlar olmasa, ticâretle uğraşmam” dediğini kitabına almıştı.

Gazâli’ye göre, ihtiyaçtan fazla mal ve servet yığmak, insanı, Allah’tan; kişileri ve toplumları da mutluluktan uzaklaştırırmış. Dünyâ’daki tüm fenâlıklar üç şeyden doğmakta imiş: Haksız kazanç, gerekli yere harcamama, gereksiz yere harcama.

Sokrates bir gün pazarda dolaşırken satılan şeylere bakıp: “Ne kadar da çok işime yaramayacak şey var” demiş. İnsanları gereksiz şeyleri almaya alıştırdılar. İnsanların sıkıntısı biraz da bu nedenledir. Çünkü gereksiz ihtiyaçlara para yetmiyor ve hiçbir zaman da yetmez.

Tabî ki insanlar arasında doğal olan bir eşitsizlik mutlakâ olacaktır. Mutlak bir eşitlik zâten olamaz. Yaratılışa aykırıdır. Eşitlik, alabilmede, istediğini-gerekeni tüketebilmede eşitliktir. Aksi-hâlde eşitlik zulme döner. Birisi bir-şeyi başkasına göre biraz daha fazla tüketebilir belki ama, diğeri hiç tüketemiyorsa orada sorun var demektir. O da “o şeyi ara-ara da olsa tüketebilecek seviyeye gelmelidir” diyoruz. Tabi bu, “gerçek ihtiyaçlar”, temel ihtiyaçlar için geçerlidir daha çok.

Lütfi Bergen:

“Müslüman ahlâkının yayıldığı bir toplumda servet dilediğince harcanamaz. “Sevdiğiniz şeylerden infâk etmedikçe siz birre eremezsiniz, maamafih her ne infâk eyleseniz şüphesiz Allah onu da bilir” (Âl-i İmrân 92) âyetiyle birlikte sermâyenin hedefinin “Dünyâ” olmadığı mânâsına varabiliriz. Zenginlik (Gınâ), insan vâroluşuna takılmamış bir sıfat ve son Nebi tarafından istenmemiş bir emânettir. Kur’ân da servetin insanlara veriliş sebebini işçilere, fakire, muhtâca tevzii olarak kaydetmiştir: “Allah rızık konusunda kiminizi kiminizden üstün kıldı. Üstün kılınanlar rızıklarını ellerinin altındakilere verip de bu hususta kendilerini onlara eşit kılmazlar. O hâlde bunlar Allah’ın nîmetini bilerek mi inkâr ediyorlar” (Nâhl 71) deniyor. Burada bir eşitlik düzeyinden bahsediliyor. Ancak zenginlerin yoksullara yaklaşan eşitliğinden.

Geçmiş toplumumuzda mahalle-sistemi bunu mümkün kılacak kurumsal yapılarla tahkim edilmişti. Vakıflar çevresinde mahalleler ve bedestenler kurulmaktaydı. İlim adamları vakıfların içinde istihdâm edilirdi. Dolayısıyla âlimin kitabı ile içtimâi hayat arasında kırılma olmamaktaydı. İlim-sâhibi birini, yazdığı kitapla fildişi kulesine gömen bir toplum zihniyetine izin verilmemekteydi. Böylece zengin, fakirlerden kaçarak “seçkinler gettosu” oluşturamamaktaydı. Zenginin fakirle yaşamasını sağlayan ilim, merkeze geçmekte ve ekonomik farklılaşmaları doğal karşılamaktaydı. İnsanlar arasında doğal eşitsizliğin kaynağını yaradılış olarak görmeye müsâit bir ilmî zemin vardı. Zîrâ Kur’ân rızkın paylaşımındaki bir eşitliği konu edinmiyor: “Rabbinin rahmetini onlar mı paylaştırıyorlar? Dünyâ-hayâtında geçimliklerini aralarında biz paylaştırdık. Onların bir kısmı diğer kısmına iş gördürsün diye kimini kimine derecelerle yükselttik. Rabbinin rahmeti ise onların toplaya geldiklerinden hayırlıdır” (Zuhruf 32). Ancak bu eşitsizliğe rağmen zenginlere yoksullarla birlikte yaşayabileceği bir vasat sunuyordu. Kazancın yolu açıktı, ancak harcamanın yolları kapatılmıştı. “Fazlayı infâk edeceksin” demekteydi: “Sana neyi infâk edeceklerini soruyorlar. De ki: İhtiyaçtan fazlasını infâk edin” (Bakara, 2: 219). Bu gereklilik vakıfları mecbûri kıldı” der.

Bir de servet, zenginler söz-konusu olunca ihtiyaç, fakire söz-konusu olunca lüks oluyor. İslâm hukûkunda ihtiyaç genel olsun-özel olsun, zarûret sayılır.

Lüks mal haramdır, çünkü lüks, bölücüdür. Kime göre lüks? Bir şeyin lüks olması için birinde olması, binlerce kişide ise olmaması gerekir. Lüks isteyen kişi, o lüksün sâdece kendisinde ya da kendi gibi bir kesim insanın elinde olmasını, genel halkın ise öyle lüks bir eşyâya sâhip olmamasını, böylece ayrıcalığının devâm etmesini/korunmasını ister.. İslâm’ın böyle bir şerefsizliği kabûl etmesi düşünülemez.

Allah saraylara-köşklere-kâşânelere vs. gıcıktır. Hiç sevmez oraları ve ara-ara batırır o yerleri: “Görmedin mi Rabbin ne yaptı Âd kavmine? Yüksek sütunlarla dolu İrem'e? Ki şehirler arasında onun eşi yaratılmamıştı. Vâdide kayaları oyan Semûd'a? Ve kazıklar sâhibi Firavun'a? Bunlar ülkelerde azmışlardı. Oralarda çok kötülük etmişlerdi. Bu yüzden Rabbin onların üzerine azap kırbacını çarptı. Elbette Rabbin her-an gözetlemededir” (Fecr 6-14).

Peygamberimiz: “Allah’ın en çok sevdiği yerler mescidlerdir. Allah’ın en fazla nefret ettiği yerler de çarşı ve pazarlardır” der. (Müslim, Mesâcid 288, hadis no: 671).

Servet-sâhiplerini bu kadar zengin eden ana-etken, İslâm’ın şiddetle yasakladığı israftır. Bütün pislikler israf etmekten doğar. Yaşar Nûri Öztürk, “İsraaff” yazısında şunları söyler:

Michael Renner şöyle yazıyor: “Gem vurulmamış bir tüketimin tetiklediği sınırsız ekonomik büyüme, âdeta çağdaş bir din hâline geldi. Bu, hem hissedarlarını memnun etmeyi esas alan şirket yöneticilerinin hedefi hem de bir sonraki seçimleri de kazanmak isteyen siyâsal liderlerin amacı”. (Edward Rothstein, A World of Buy, Buy, Buy, from A to Z, New York Times, 19 Temmuz 2003)

Victor Lebow, 1950’de şöyle haykırıyordu: “İnanılmayacak derecede verimli ekonomimiz, tüketimi bir yaşam-biçimi hâline getirmemizi gerektiriyor. Mal ve eşyâları giderek artan bir hızla tüketmemiz, bitirmemiz, aşındırmamız, yerlerine yenilerini koymamız ve eskileri atmamız gerek”.

Bu manifesto, belirleyici olmuştur. Bu-gün hâlâ bir-çok ürün tamir edilemeyecek, parçaları değiştirilemeyecek şekilde üretiliyor. Daha-çok kazanmanın doymaz devleri şöyle buyuruyorlar: “Daha çok satmamız için, “Bir kez kullan, at!” ilkesini yerleştirin”.

İsraf geliştikçe konfora düşkünlük artmaktadır. Veya konfor imkânları geliştikçe israf artmaktadır. Şöyle veya böyle, israf ile konfor düşkünlüğü arasında kopmaz bir bağ vardır.

İsraf öyle bir beladır ki, sürekli yeni belâlar doğurur. Bu belâların tümü insanlığın birinci dereceden aleyhine belâlardır.

Yaratıcı irade, dünya sofrasını, âdil paylaşım ve israftan uzaklık ilkelerine göre düzenlemiştir. Yer-yüzü sofrası, bu ilkelere uygunluk hâlinde bereketli ve besleyici bir sofradır. Ne yazık ki, insanlık temel mutluluk ilkelerini çiğneyerek hem doğaya hem de Yaratıcı irâdeye isyân etmiştir. Bu isyân durdurulmakça mutlu bir insanlık görmek olanaklı değildir. İnsanlık, bu bir avuç gözü-dönmüş azgının tatmin bilmez hırsına kurbân edilmektedir” der. Başka bir yazısında da:

“Bu-günkü Dünyâ’yı Şeytan yönetiyor. Şeytan, Dünyâ’yı kitlelerin başına geçirdiği piyonlarıyla yönetir. Sebep, elbette ki insanın tembellikleri, şehvetleri, gafletleri, dalâletleri, hıyânetleri, nankörlükleridir. Şimdi, târihin diyalektiği, insanlığın ne yapıp nasıl bir tavır sergileyeceğine bakıyor. Sergilenecek tavra göre, yarınlar ya daha kahırlı olacak yahut da mutlu. Ama bu şekilde asla devâm etmeyecek.

Şeytan’ın Dünyâ’yı yönetme icraatında gücün başını süper-etki noktalarında oturan şeytânî kurmaylar çekiyor. Bunlar, târihin amansız ve büyük zâlimleri, Şeytan’ın güçlü iş-birlikçileridir. İstavrozluları var, namazlıları var. Bir de bunlara bağlı, bunların piyonu ve hizmetçisi olarak iş gören ikinci, üçüncü, dördüncü sınıf taşeron Şeytan uşakları var. Taşeron şeytancıların en yamanları, İslâm coğrafyalarında mekân tutmuş despot riyâkârlardır. Bu şeytan-yamakları, gücü, parayı, oyu, müslüman kitlelerden almakta ama hizmetlerini dâima haçlı kurmaylara arz etmektedirler. Bunlar için İslâm, haçlı kurmayların onayladığı kadarıyla dindir. Bunların din adına en becerikli oldukları şey, İslâm’ın, haçlı kabûlleri dışında kalan kısmının “o kadar da önemli olmadığı” yolunda delil hazırlamaktır. Nitekim bunlar, Şeytan’ın yeni Ortadoğu dîni olan Ilımlı İslâm’a destek için, İslâm’ın temel îman şartı olan Kelime-i Şehâdet’in yarısını devreden çıkarıp “Muhammed Allah’ın Elçisidir” kısmını dışta bırakmışlardır”.

İbn-i Hâldun, toplumların çöküş ve tükenişini yöneticilerin lüks, gösteriş ve yolsuzluklara yönelişinde olduğunu söylemektedir.

Peygamberimiz: “İki sınıf insan var ki, onlar düzelirse bütün insanlar düzelir; onlar bozulursa herkes bozulur; Ümera ve Ulema” der.

Ramazan Kayan:

“Modern zamanların bâtıl beşeri ideolojileri miadını doldururken; post-modern zamanlarda yerlerini farklı ideolojilere terk etmeye başladı.

Paraizm.. Kapitâlist sistemin ürettiği finans oligarşisinin oluşturduğu paraizm insanların başını döndürüyor. Aç-gözlülük ödüllendiriliyor. Önü alınmaz bir rekâbet tüm ahlâki ve insâni değerleri târumar ediyor.

“Paranın dini-imanı olmaz” terânesi ile paraizm kavgası insanların baş-belâsı oldu bile.

Paraya olan müthiş tutku bir ideoloji hâline geldi. Îtibârın kriteri para oldu.

“Dünün mücâhitleri, bu-günün müteahhitleri” deyişi sâdece bir tekerleme olmasa gerek, hangi ruh hâlinin tercümesi olduğunu bilmek gerekiyor.

Tâtilizm. Yıl-boyu çalış, bir ay tâtil felsefesi artık herkesin vazgeçilmezi oldu.

Egoizm… Ben-merkezci, kendini beğenmişlik illeti benlikleri kemiriyor. Benlik zindanında insan kendine yazık ediyor. Kendini eşsiz ve üstün görme hâli tükenişin başlangıcı oluyor.

Tembelizm… Atâlet, rehâvet, gaflet ve kasvet içeren tembellik, önceleri bir kusur olarak görülürken şimdilerde bir alışkanlığa hattâ bir yaşam şekline dönüştü.

İdeolojik savaşların yeni kulvarında kurtuluş, nasuh bir tevbe ile Kur’ân iklimine hicret etmektir” der.

 “Küreselleşmenin Psikolojik Boyutları” adlı yazıda “küreselleşme” bağlamında şunlar söylenir:

“Günümüzde sefâlet kıtlıktan değil, zenginliğin adâletsiz dağılımından kaynaklanmaktadır. İnsanlığın dörtte birini oluşturan sanâyileşmiş kesim, Dünyâ-zenginliğinin % 85’ini elinde tutmaktadır. G7 ülkeleri gezegenimizin nüfûsunun %11’ini oluşturmakta ancak dünyâ-zenginliğinin üçte ikisine sâhip olabilmektedir. 1975 ilâ 1995 arasında ABD’nin zenginliği %60 artmış, ancak bu artış nüfûsun %1’inin tekelinde kalmıştır. Gezegenimizdeki 358 varlıklı insan 2.3 milyar yoksul insanın geliri kadar bir serveti paylaşmaktadır. Bu, bütün toplumun eninde-sonunda varlıklı insanların imkânlarını paylaşacağı yolundaki liberâl kuramı yanlışlamaktadır: Daha fazla zenginlik, daha çok fakirlik demektir. Pazar güçlerine sağladığı hükümranlık nedeniyle küreselleşme eşitsizliklerin ve sosyal mahrûmiyetin gelişmesine zemin hazırlamakta, böylece toplumsal bütünlüğü tehdit etmektedir. Diğer yanda kolonyalizm farklı vasıtalar kullanarak devâm etmektedir. Dünyâ Ticaret Örgütü güney ülkelerinden yabancı yatırımcıların önündeki engellerin kaldırılmasını talep etmektedir. Liberâl yapısal uyum programlarının bedeli, çoğu yerde, toplumsal istikrarsızlıkta artış ve kitlelerin yaşam koşullarının kötüleşmesi olmaktadır. Bu talepleri karşılamayan ülkeler kenara itilmekte, ihmâl edilmekte veya uluslar-arası devrelerden çıkarılmaktadır.

Pek-çok ülkede yapısal uyum programlarının kötü beslenme ve işsizliği yaygınlaştırdığı, bunun da bireyler ve âileler için psikososyâl sorunlar ürettiği dile getirilmiştir (Chossudowsky, 1994). Aslında küreselleşme kapitâlizmin târihsel buhrânının Dünyâ ölçeğinde yaygınlaşmasıdır. Bu buhran, geliştirilen üretim güçlerinin toplumun tüm üyelerine eşit iş ve tüketim imkânları sağlamakta yetersiz kalmasıdır. Küreselleşmenin yol açtığı ekonomik adâletsizlik yüzünden onarılmaz sosyâl çelişkiler Dünyâ’ya yayılmaktadır. Sorun zengin ülkelerin yoksul ülkeleri istismârından daha çok, sermâyenin küreselleşmesiyle emek gücünün istismârı olarak göze çarpmaktadır (De Santos 1997). Gezici sermâye; emeğin en ucuz, çevrenin en kolay tahrip edilebilir, vergilerin en az olduğu bölgeleri arayıp bulmakta ve bu hareketlilik imkânını da örgütlü emek kuruluşlarına ve devletlere karşı bir tehdit olarak kullanabilmektedir. Küreselleşmenin bir paradoks olduğu, dünyâ nüfusunun üçte ikisini dışarıda bırakır ya da kenara iterken, kaymağını çok küçük bir azınlığın yediği ifâde edilmektedir (Bauman 1999). 1980’ler küreselleşmeyle birlikte, ekonomik açıdan geri kalmış ülkelerin de kaybetmeye başladıkları yılları temsil eder. Ölüm oranlarında görece bir azalma olmakla birlikte, pek-çok ülkede hayat şartları belirgin bir şekilde kötüleşmiştir. Küresel sefâlet-oranı gibi işsizlik oranları da yükselmiştir. 1989 yılında her beş kişiden biri “mutlak sefalet” sınırları içinde yaşamaktadır: Bu, Dünyâ Bankası’nın ifâdesiyle “çalışamayacak noktaya kadar kötü beslenmeden muzdarip olmak” demektir. Dünyâ’da hâlâ bir milyar kişi yeterli besin, temiz su, temel eğitim ve sağlık hizmetlerine sâhip değildir. Ulus-devletler içinde de zengin ve yoksul sosyâl grupları bölen ekonomik uçurumlar giderek büyümektedir. Brezilya’da en tepedeki %20, en alttaki %20’nin 26 misli daha fazla kazanmaktadır. Küresel ekonomik politikalar ulus-devletlerin zengin kesimlerin ekonomik statüsünü pekiştirmektedir. Son yirmi yılda yoksul ülke ve toplulukların ekonomik olarak zayıflaması bir-dizi küresel ekonomik güçle ilişkilendirilmektedir. Yoksul ülkeler kendilerinin etkileme şansı olmadığı “dış” etkenlerce kolayca biçimlendirilebilmektedir (Desjarlais ve ark. 1995). 1970’lerden başlayarak kapitâlizmin ekonomik mantığı kendisini sosyâl sorumluluklardan soyutlamaya başlamıştır. Küreleşme toplumun kum saati modelini öne çıkarmakta, para üst kürede yoğunlaşırken toplumun ezici çoğunluğu aşağı katmana düşmektedir. Orta sınıf yerinden edilmekte, zenginler ve yoksullar arasındaki uçurum kapanmaz bir durum almaktadır (De Benoist 1996). Sefâlet ve yoksulluk, açlık ve kötü beslenmeye yol açmaktadır. Asya, Afrika ve Latin Amerika’da ekili alanlar dünyâ mahsulünün yarısını karşılarken, bu bölgelerde en az yarım milyar insan yiyecek yeterli miktarda besin bulamamakta; bu da kronik enerji yoksunluğu içinde yaşamalarına yol açmaktadır. Her yıl 15 milyon insan açlıktan ölmekte, kötü beslenme dünyâ nüfûsunun yaklaşık %24’ünün hayâtını hemen her gün etkilemektedir. Açlık, yiyecek kıtlığından değil, insanların gerekli besini elde edememesinden kaynaklanmaktadır. Uzamış açlık ve kötü beslenme, kronik protein yoksunluğuna, hastalığa, bitkinliğe, bilişsel bozukluklara, normâl çocuk gelişiminin engellenmesine, stres ve morâl bozukluğuna yol açmaktadır (Desjarlais ve ark. 1995). Açlığın fenomenolojisi yerel politik ve sosyâl gerçeklikler tarafından bulanıklaştırılabilmektedir. Nancy-Scheper Hughes, Brezilyalı tarım işçilerinde kronik açlığın yol açtığı bedensel/ruhsal sıkıntının yerel bir tanı kategorisi olan nervos (Az yeme-içme-uyuma, çok hareketlilik) şeklinde yorumlandığını ve yerel hekimlerin nervos bulgularını psikotrop ilaçlarla sağaltmaya çalışırken, meselenin özünü görmezden geldiklerini yazmaktadır. Tarım işçilerinin nervos bulguları aslında aşırı yoksulluğun yol açtığı kronik açlıktan kaynaklanmaktadır (Scheper – Hughes 1995).

Arthur Kleinman (2000) laissez-faire kapitâlizminin küresel evresi anlamında kutsanan küreselleşmenin Dünyâ ruh sağlığı için kesin bir tehdit olduğunu yazmaktadır. Hastalıkların küresel yükünün %11.5’ı ruhsal hastalıklara, %4’ü depresyona âit görünmektedir. Psikiyatrik bozukluklar ve ruh sağlığı sorunları giderek artmaktadır. Bu sorunlar zengin toplumlarda yoksul toplumların iki katı oranında görülmektedir. Enfeksiyon hastalıklarında olduğunun tersine, daha çok zenginlik, bir ülkeyi ruh sağlığı sorunlarından âzâd etmemekte, aksine sayıları artırmaktadır. Çağımızın en büyük pandemilerinden birisi olarak madde kötüye kullanımı, Dünyâ’nın pek-çok bölgesinde artmaktadır. İntihar oranları düşük ve orta gelirli ülkelerde tırmanmaktadır. Özellikle iç çatışma ve politik kaosun olduğu ülkelerde intihar oranları belirgin bir artış göstermiştir. Sosyâl sağlık sorunları da ruh sağlığı sorunları gibi gelişmekte olan ülkelerde artış göstermektedir. Zührevî hastalıklar, AIDS, âile yıkımları ve şiddet gelişmekte olan Dünyâ’da hızla yayılmaktadır. Küreselleşme ile birlikte toplumun en zengin ve en yoksul üyeleri arasındaki uçurum büyümekte ve sefâlet sınırlarında yaşayan insanlarda en yüksek morbidite (hastalanma) ve mortalite (ölüm) oranları gözlenmektedir. ABD gibi zengin ülkelerde bile gelire göre sağlık göstergeleri kötüdür. Psikiyatrinin bir meslek olarak üzerine düşen yalnızca sağlık politikaları ve programları için kamu-oyu oluşturmak değil, aynı-zamanda küreselleşme sürecinde neyin ruh sağlığı ve sosyâl sağlık alanında bozulma yarattığını bulmaktır (Kleinman 2000). Küreselleşen Dünyâ’da Brezilya, Guatemala, Kolombiya ve başka ülkelerde evsiz sokak çocukları düzenli olarak öldürülmekte ve işkence görmektedirler. 1991 yılında Brezilya’ da 1000 sokak çocuğu öldürülmüş, 150.000 çocuk birinci yaşını göremeden sefâlet, sağlık bakımının yokluğu ve kötü yaşama şartları nedeniyle ölmüş, iki milyon çocuk kötü beslenmiştir. Bütün Dünyâ’da 1989'dan beri Dünyâ’da iki milyon çocuk çatışmalarda can vermiştir ve bunun altında yatan neden, sıklıkla Batı'nın istikrarsız ve eşitsiz toplumlara siperlenmiş elitlerle yaptığı iş-birliğidir. BM Güvenlik Konseyi ahlâkî bir vurgu yapar görünse de bu konseyin üyeleri Dünyâ’nın önde gelen silah üreticileridir ve herhâlde, bu silahların iç baskı ve yıldırma için kullanıldığını biliyor olmalıdırlar. Batılı olmayan çocukların hayatlarının kölelik günlerinden bu yana bir değer kazandığına ilişkin hiç-bir belirti yoktur (Summerfield, 1998). “Bir gelecekleri olmadığı için” öldürülen çocuklar, küreselleşen Dünyâ’nın karanlık yüzünü temsil etmektedirler”.

Biriktirilmiş para “ölü” bir paradır. “Kenz”dir çünkü. Kenz hazîne ile aynı köktendir. Hazîne ise cenâze ile aynı köktendir. “Gömü” ile alâkalıdır. Kenz eden yâni gömüyü çıkaran artık cenâze ile meşgûl olur. Yine; hazînenin bir başka versiyonu olan “defîne” de aynıdır. Defîne, “defnolunmuş” olan, gömülmüş olan, ölmüş olan anlamındadır. Anlaşılıyor ki kenz, hazîne, defîne, cenâze, defn, gömü, ölü aynı şeydir. İhtiyaçtan fazla olan para, çürümüş kemikleri barındıran mezar gibidir. Mezar “ölüler”le alâkalıdır. Bir hayır gelmez. Sakınmak lâzım.

            Zerkeş de “altın taşıyıcı” anlamındadır. Yâni işi, yaşamı boyunca sâdece altın toplamak olan, nerede altın ve para olsa oraya çekilen ya da nerede altın kokusunu alsa oraya ulaşmanın, onu çekmenin çaba ve heyecânı içinde olan bir adam, ya da hak ve bâtıl ölçüsü değer tartısı altın olan veya sâdece altın taşıyan bir hamal olan bir adam...

Âyetin söylediği gibi mal (kenz), eşkıyâya/günahkâra yakışır, mü’mine değil. Mezarlarla uğraşanlar eşkıyâlardır. Kenz ile, yâni hazîne (cenâze), defîne (defn, gömü, ölü) ile ancak mezar soyguncuları olan “nebbaş”lar ilgilenir.

Amr b. Şuayb’ın babasından, onun da dedesinden rivâyet ettiğine göre Resul (sav)’e buluntular hakkında sorulduğunda Resul (sas) şöyle buyurmuştur:

“Onu işlek bir yolda yahut meskun bir köyde bulmuşsan onu bir yıl tanıt, ona tâlip olan olursa ona ver. Tâlip olan olmazsa sana âit olur. O buluntu bir harâbede bulunmuşsa yâni define ise ondan 1/5’ini (beşte birini) versin”.

Miktârı sınırsız mâdenler ise tamâmıyla kamu mülkiyetidir. Hiç-bir ferdin bu tür bir malı alması câiz değildir. Tirmizi, Ebyad b. Hammal’den şu hadisi nakletmektedir:

“O Resul (sav)’e gelip bir tuz-bölgesinin kendisine verilmesini istemiş, Resul de bu teklifi kabûl etmişti. Ebyad kalkıp gidince Peygamber (sav)’in yanında bulunan şahıslardan biri: “Ey Allah’ın Resûlü ona ne verdiğinizi biliyor musunuz? Ona kaynağı kesilmeyen bir su verdiniz” dedi. Bunun üzerine Resûlullah “Onu ondan geri alıyorum” buyurdu”.

Allah Resûlü buyurdu ki:

“İçinde oturamayacağınız evler yapıyorsunuz, yiyemeyeceğiniz şeyleri topluyorsunuz, ulaşamayacağınız emeller besliyorsunuz. Nefsin hevâ ve istekleri sizi ayrılığa düşürmesin, başkalaştırmasın.

Peygamberimiz (sav):

“Ümmet bir vücut (organizma) gibi olmalıdır, bir taraf ağlarken bir taraf gülemez” der.

Ali Bulaç derki:

“İnsan Allah-merkezli bir varlık görüşünden hareketle kendisini ve çevresini değiştirme başarısı gösterirse vahyin hakîki amacına uygun olarak Allah’a teslim olur. Yok şâyet insan kendisini merkeze alan bir dünyâ-görüşünden hareketle varlığa bakacak olursa nefsinin zebûnu olur, kendisiyle ve çevresiyle çatışır ve tahrip eder”.

“Dünyâ’nın Durumu Raporu”nda şöyle denir: İşte insanlık tablomuz:

Dünyâ’nın en zengin üç kişisinin toplam mal varlığı, 600 milyon nüfuslu az gelişmiş ülkelerin GSMH’larından daha fazladır.

Dünyâ nüfûsunun en zengin %20’lik dilimi ile en fakir %20’lik dilimi arasında 86 kat fark vardır.

1.2 milyar insan Dünyâ’da günde 1 dolardan daha az bir gelirle yaşamak zorundadır. Bunların %50’si de çocuktur.

Dünyâ’da yaklaşık 1 milyar insan temel tüketim gereksinimlerini karşılayamamaktadır.

Dünyâ’nın en zengin 200 kişisinin mal-varlığı tüm dünyâ-gelirinin %41’inden fazladır.

Gelir dağılımındaki çarpıklıklar Dünyâ’da her 35 kişiden birini emek/beyin göçeri yapmaktadır.

Avrupalı bir inek iki Afrikalı insana eşit yaşıyor.

Sanâyileşmiş ülkeler tüm patentlerin %97’sine sâhip, çok-uluslu küresel işletmeler bütün teknoloji ve üretim patentlerinin %90’nını ellerinde bulundurmaktadır.

Dünyâ’da 1960’lara göre üretim 2 kat artsa da 800 milyon insan kıtlık çekiyor.

Dünyâ’nın en büyük 7 firmasının Pazar-değeri Türkiye’nin gayri sâfi milli hasılasından daha fazladır.

Dünyâ’da sigaraya yılda yaklaşık 200 milyar dolar harcanıyor. Avrupalılar sigaraya yılda 50, âlkole 105 milyar dolar harcıyor. Ülkemizde yılda sâdece sigaraya 6 milyar dolar ve sigaradan kaynaklanan hastalıklara 2.7 milyar dolardan fazla para harcanmaktadır. Ülkemizde yetişkin her 100 erkeğin 65’i sigara tiryâkisidir.

Dünyâ’da narkotiğe/uyuşturucuya 400 milyar dolar harcanıyor.

Dünyâ’da ordulara ve silahlanmaya/savunmaya 780 milyar dolar yatırılıyor.

Türkiye savunma harcamalarında 177 ülke içinde %4.9 ile 11. sırada yer almaktadır. (bunun gelirleri hep en zengin 200 kişiye gidiyor).

Birleşmiş Milletlere göre her 100 e-mailden 1 cent para alınsa Dünyâ’da fakirlik sorunu kalmaz denmektedir.

2006 ve 2012 verileri berâber incelendiğinde Türkiye için kabaca bir sonuca varmamız mümkün. Türkiye’deki en zengin %10’luk grup gelirin hemen-hemen üçte birine sâhip. En zengin %20’yi ele aldığımızda ise, bu kesimin toplam gelirin neredeyse yarısına sâhip olduğunu görüyoruz.

“Yukarıdaki rakamlardan anlaşılacağı üzere Dünyâ’da insanlar-arasındaki dengeler bozulmakta, tüketim çılgınlığını körükleyen mâneviyat yoksunu kapitâlist sistem zenginlerin daha da zenginleşmesine, fakir ülkelerin ise daha da fakir kalmasına neden olmaktadır. Birleşmiş Milletlere göre “her 100 e-mailden 1 cent para alınsa Dünyâ’da fakirlik sorunu kalmaz” denmektedir. Dünyâ’da kozmetik, dondurma, sigara, uyuşturucu, evcil hayvan yemi, eğlence vs.’ye ayrılan paranın bir kısmı Dünyâ’da açlığa, işsizliğe, sağlık ve eğitime yönlendirilebilse, Dünyâ daha âdil, yaşanabilir ve sürdürülebilir olabilecektir” denir.

Şu istatistikler de sinir bozucu:

Dünyâ’da temel koruyucu sağlık ve beslenme masrafları için yılda 13 milyar dolara gereksinim varken, Avrupa ve ABD’de evcil hayvan yemine 17 milyar harcanıyor.

Dünyâ’da tüm kadınların doğum ve sağlık harcamaları için yıllık 12 milyar dolar gerekirken, Avrupa ve ABD’de parfüme harcanan para bu kadardır.

Dünyâ’da su ve sağlıklı hijyen şartları için yıllık 9 milyarın biraz üstünde harcama gerekirken, Avrupa’nın yıllık dondurma tüketimi 11 milyar dolar.

Gelişmekte olan ülkelerde yaşayan 4.4 milyar insanın yüzde altmışı hijyenik temizlik imkânlarından ve yüzde yirmi beşi sağlıklı içme-suyundan, yüzde yirmi beşi kendine âit meskenden, yüzde yirmisi modern sağlık imkânlarına erişimden yoksun yaşamaktadır. Türkiye’de nüfûsun %18’i sağlıklı içme-suyuna ulaşamamaktadır.

Dünyâ’da çocukların yüzde yirmisi yetersiz besleniyor.

Dünyâ’da 1 milyar insan gecekondularda yaşıyor. Bu oran 10 yılda üç kat artmaktadır.

Ülkemizde milli gelirden sağlığa %5 pay ayrılabilirken 51 ülke içinde ancak 35. sırada yer alabilmekteyiz. Bu oran gelişmiş ülkelerde ortalama %9’lar mertebesindedir.

Ülkemizde fakirliğin bir belirtisi olan yeşil kartlı sayısı 13.7 milyonu geçmiştir.

1.2 milyar insan Dünyâ’da günde 1 dolardan daha az bir gelirle yaşamak zorundadır. Bunların %50’si de çocuktur. Türkiye’de nüfûsun %2’si 1 doların altında gelirle yaşamakta. Ülkemizde 12.6 milyon kişi yoksulluk sınırı olan günde 1.9 doların altında yaşamaktadır. 1.9 doların 0.78 senti gıdâya ve 0.58 senti konuta harcanmaktadır.

Dünyâ’da yaklaşık 1 milyar insan temel tüketim gereksinimlerini karşılayamamaktadır.

Dünyâ’da 1960’lara göre üretim 2 kat artsa da 800 milyon insan kıtlık çekiyor.

Dünyâ’da narkotiğe/uyuşturucuya 400 milyar dolar harcanıyor.

Dünyâ’da ordulara ve silahlanmaya/savunmaya 780 milyar dolar yatırılıyor. Türkiye savunma harcamalarında 177 ülke içinde %4.9 ile 11. sırada yer almaktadır.

Japonlar eğlenceye yılda 35 milyar dolar harcıyor.

Dünyâ’da Yıllık harcamalar      (dolar)

Kozmetik                                    18 milyar

Evcil hayvan maması                                17 milyar

Parfüm                                        15 milyar

Atlantik-ötesi seyahat                             14 milyar

Dondurma tüketimi                  11 milyar

Küresel Lüks Tüketim Malları İlkbahar Raporu’na göre, büyüyen lüks tüketimi yıllık 250 milyar dolara yükselirken, BM verilerine göre 805 milyon aç insanın yıllık gıdâ masrafı 30 milyar dolar. Her 4 sâniyede bir kişi açlıktan ölüyor.

Bain & Company tarafından açıklanan Küresel Lüks Tüketim Malları İlkbahar Raporu’na göre, 2014 yılını yüzde 3 büyüyerek 250 milyar dolar ile kapatan küresel lüks tüketim-malları pazarının, 2015 yılında yüzde 2 ila 4 oranında büyümesi bekleniyor. Dünyâ’nın bir yılda savaşa harcadığı para ise 14,3 trilyon dolar. Birleşmiş Milletler’e bağlı Gıdâ ve Tarım Örgütü’nün Dünyâ gıdâ gününde açıkladığı rapora göre ise yer-yüzünde 805 milyon insan açlık çekiyor. Yâni her 9 insandan biri aç ve her 4 sâniyede bir kişi açlıktan ölüyor.

Dünyâ üzerindeki lüks tüketicisi sayısı ise 140 milyondan 350 milyona çıktı.

Rapora göre Dünyâ’da açlıktan ölen insan sayısı, hastalıklar yüzünden ölen insan sayısından daha fazla. Dünyâ’nın 37 ülkesinde gıdâ krizi yaşandığını belirten FAO, Dünyâ’da 750 milyar dolarlık gıdanın da çöpe gittiğini belirtiyor.

Açlıkla savaşan Amerikalı sivil toplum kuruluşu The Borgen Project’in hazırladığı rapora göre Dünyâ’da aç insan kalmamasının mâliyeti sâdece yıllık 30 milyar dolar.

Silaha harcanan para 14,3 trilyon dolar.

Ekonomi ve Barış Enstitüsü’nün (IEP) Global Peace Index (Dünyâ Barış İndeksi) raporuna göre, 2014 yılında Dünyâ’nın farklı yerlerinde devâm eden savaş ve çatışmalarda 14.3 trilyon dolar harcandı. Rapora göre, savaşlarda harcanan para miktârı İngiltere, Kanada, Fransa, İspanya, Brezilya ve Almanya’nın toplam Gayri Sâfi Yurt İçi Hâsıla’sının (GSYİH) toplam miktârından daha fazla. Bu miktar, aynı-zamanda Dünyâ’nın toplam gelirinin yüzde 13’ü temsil ediyor.

Üretime gelince herkes eşit; fakat tüketime gelince bâzıları çok aşırı tüketirken, bâzıları ise çok kıt tüketebiliyor. Öyle ki temel ve zorunlu ihtiyaçlarını bile karşılayamıyorlar. Hattâ üretime az destek verenler, çok fazla çalışanlara göre daha fazla tüketiyorlar ve bâzıları da bu durumu doğal ve normâl olarak görüyorlar. Hele bir de bâzı sözde dindarların da bu durumu Allah’ın plânladığından bahsetmeleri yok mu… Arada belli oranda farklılıklar olabilir. Doğal duruma göre ya da ihtiyâca göre bâzı doğal ve normâl farklılıklar tabî ki olabilir. Fakat bu fark, dünyâ-nîmetlerinin %80’ini nüfûsun %20’sinin tüketmesi durumuna gelmiş ise ve birileri de bu durumu normâl görüyorsa; işte o vakit kılıcı çekmenin zamânı gelmiş demektir.

Biri yer biri bakar, kıyâmet ondan kopar.

İnsanların aç kalması, birilerinin tok olmasını sağladığı içindir. Bu “tok” olanlar, aç olanları istedikleri yerde istedikleri gibi kullanabiliyorlar aynı-zamanda. Aç insanlar kullanıldıklarının ve kandırıldıklarının farkına bile varamıyorlar açlıklarının derdine düştükleri için. Katherine Mansfeild:

“Aç insan kolay kandırılır” der.

Her yönden kıstırılmış-kuşatılmış olunan bir ortamda “ne yapmalı”nın cevâbı, “hiç-bir şey yapmamalı”dır. Sistemi destekleyecek bir şey yapmamak, yapılması gereken en iyi şeydir ilk etapta. Hikmet Ertürk:

“Dünyâ-nüfûsunun en zengin yüzde 20’si ile en yoksul yüzde 20’si arasındaki gelir-farkı 1970 de bire 30 iken, günümüzde bire 60’a tırmanmıştır.

Türkiye’deki servet dağılımındaki eşitsizlik Dünyâ’dakinden de kötü. Türkiye’de 49 milyon 800 bin yetişkinin toplam serveti 1.3 trilyon. Türkiye’de 35 tâne dolar milyarderleri var. Serveti 500 milyon dolar ile bir milyar dolar arasında olanları sayısı ise 43. Türkiye’deki servet dağılımında 10 doların altında büyük bir yığılma var. Gelir dağılımının hesaplanmasında kullanılan gini katsayısı, servet dağılımı hesâbında da kullanılıyor. Buna göre, Türkiye’de servet dağılımını ifâde eden gini katsayısı Afrika ortalamasına oldukça yakın.

Aslında ülkelerin kendilerine âit ekonomik politikaları olsa ve âdil bir paylaşım söz-konusu olsa bir sorun yok. Fakat burada demokrasi adında bir îcat ile bu ülkelerin yöneticileri halk adına borçlanıp, bu batılıların ekonomik sistemine, oyun tahtasına dâhil oluyorlar. Bu yüzden ülkelerinin zenginlikleri bu gelişmiş ülkelere akıp gidiyor. Tepedeki zengin sınıf zâten kaymak tabakasını aldıkları için, olan fakir halka oluyor. Bu halkın bu sömürüye ses çıkarmaması adına da kendi ülkelerinde yasalar-kânunlar çıkarmışlar. Hak aramak burada kânunlara karşı gelmek anlamına gelmiş oluyor. Yâni fakir halkın illegâl yollarda hak aramaları söz-konusu değildir. O yüzden sistemin dışında kalma, bu alanda mücâdele etmek zorundalar. Bu alanda mutlaka ayrı bir yol kullanılması gerekmektedir. Fakat mücâdele sistem içerisinde sürdürülmeye çalışıldığı için bir şeyler yapma adına her hareket edildiğinde, oluşan enerji bu zengin zümrenin değirmenine su taşımaktadır. O yüzden böylesi bir sistemin içinde hareket edilecekse, mümkünse müslümanların hiç-bir şey yapmamaları daha hayırlı olacak gibi görünüyor” der.

Kapitâlist oyun ve döngüsünün nasıl işlediği “Şeylerin Hikâyesi’nde şu şekilde anlatılır:

Sâdece son 30 senede yer-yüzünün doğal kaynaklarının üçte biri tamâmen yok oldu gitti.

Küresel balıkçılığın %75’i tam kapasitede ya da kapasitenin üzerinde yapılıyor.

Dünyâ’nın eski ormanlarının %80’i yok oldu.

Sâdece Amazon ormanlarında dakîkada 2.000 ağaç yok oluyor. Bu dakîkada 7 futbol sahası büyüklüğünde bir alan demek. Peki ya orada yaşayan insanlar? Onlara göre bu insanlar burada kuşaklar boyunca yaşamış olsalar da kaynakların sâhibi değiller, çünkü üretim araçlarına sâhip değiller ve çok şey satın almıyorlar. Ve bu sistemde çok şeye sâhip değilseniz ya da satın almıyorsanız, hiç bir değeriniz yok.

Dünyâ’da her gün 200,000 insan kendilerini kuşaklar boyunca besleyip yaşam kaynağı olmuş alanlardan şehirlere taşınıyorlar. Pek-çoğu gecekondu mahallelerinde yaşıyor, ne kadar zehirli olursa-olsun, ne iş olursa yapıyorlar. Gördüğünüz gibi, bu sistemde sâdece doğal kaynaklar harcanmıyor, insanlar da harcanıyor. Toplumlar harcanıyor.

Kuzey Amerika’da kapitâlist sistem üzerinden akan materyallerin yüzde kaçı satışından 6 ay sonra kullanılabilir hâldedir tahmin edin. %50 mi?, 20 mi? Hayır!. % 1!.. Bir!.. Bir diğer deyişle hasat ettiğimiz, yer-altından çıkarttığımız, işlediğimiz, naklettiğimiz her şeyin %99’u, bu sistemde 6 ay içinde bir daha kullanılamayacak şekilde çöpe dönüşmektedir. Şimdi, böylesine bir tüketim oranı ile bu gezegeni nasıl çekip çevireceğiz?

2.Dünyâ Savaşı’ndan hemen sonra, bu adamlar, Amerikan ekonomisini nasıl büyüteceklerini anlamaya çalışıyorlardı. Perâkende analisti Victor Lebow, tüm sistem için bir norm olacak çözümü tanımladı: “Müthiş verimli ekonomimiz, tüketimi hayat-biçimimiz hâline getirmemizi, alış-verişi ve tüketimi kutsal törenlere dönüştürmemizi, ruhsal tatmini ve ego tatminini tüketimde aramamızı talep ediyor. Etrafımızdaki şeylerin giderek artan bir hızla tüketilmesine, yerine yenilerinin konmasına ve çöpe atılmasına ihtiyâcımız var” der.

Ve Başkan Eisenhower’ın Ekonomik Danışmanlar Konseyi Başkanı, “Amerikan ekonomisinin nihâi  amacı, daha fazla tüketim maddesi üretmektir.

Planlanan kullanım-dışı olma, bir başka değişle “çöpe atmak için tasarlamaktır. Bu, onların gerçekten mümkün mertebe çabuk bir şekilde ürünleri kullanılmaz hâle getirmek üzere tasarlamaları anlamına geliyor. Böylece, elimizdeki ürünü çöpe atar, koşar yenisini alırız. Bu yöntem plastik torbalar ve kahve bardakları için bâriz. Fakat şimdilerde büyük ürünler de aynı durumda: Tekstil ürünleri, DVD’ler, kameralar, mangallar bile, her şey!.

Bilgisayarlar bile. Şuna dikkat ettiniz mi hiç? Şimdi bir bilgisayar satın aldığınızda, teknoloji birkaç yıl içinde öyle hızlı değişiyor ki, yeni bilgisayarınız iletişim için engel bile teşkil ediyor. Ben çok merâk ettim ve masa-üstü bilgisayarımın içini açtım baktım. Her yıl değişen parçanın, köşede duran ince, küçük parça olduğunu öğrendim. Fakat kendinizin bu küçük parçayı, yeni parça ile değiştirmeniz imkânsız, çünkü her yeni versiyonun şekli farklı. Bu nedenle tüm bilgisayarı çöpe atıp yenisini almak zorunda kalıyorsunuz.

Fakat tüketim maddeleri, bu oku canlı tutacak hızda bozulmaz ve bu nedenle devreye algılanan kullanım-dışı olma girer. Algılanan kullanım-dışı olma, bizi kullanılabilirlik açısından mükemmel durumda olan eşyâları atmaya inandırır.

Bunu nasıl yaparlar? Tabî ki eşyâların görünüşünü değiştirirler. Böylece bir-kaç yıl önce aldığınız şeyleri gören herkes sizin son zamanlarda bu tüketim okuna katkıda bulunmadığınızı söyleyebilir. Tabii, sosyal değerimizi bu tüketim okuna yaptığımız katkılarla ölçtüğümüz için, düşeceğimiz durum utanç verici olabilir.

Böylece şu-anda Amerika’da daha önce hiç olmadığı kadar çok şeyimiz olmasına rağmen, yapılan anketlerin sonucunda görmekteyiz ki, ulusal mutluluk endeksi aslında düşüyor. Ulusal mutluluk endeksi 1950’lerde zirve yapıp sonrasında düşüşe geçmiş, tam da bu tüketim çılgınlığının patladığı dönemde. Hıımmm, ne ilginç bir tesâdüf..

“Cennet benim ve başkaları cehennemdir”. İşte kapitâlizmin ana felsefesi; işte, güçlünün güçsüzü ezmesinin ve işte proletaryanın doğuşuna meydan verilmesinin ve işte emperyâlizme kadar varan sömürmenin temel felsefesi!...

Kur’ân çeşitli âyetlerinde “lehül-mülk” “Mülk Allah’ındır” diye bağırıyor. Mülk O’nun’dur, yâni halkındır. Bu kötü gidişâta bir “âsâ” lâzımdır. Hz. Mûsa’nın âsâsı gibi. Bu âsâ, isyândır. Âsâ zâten arapçada isyân demektir: “Fe kezzebe ve âsâ. Fakat o, yalanladı ve isyân (âsâ) etti” (Nâziat 21).

İslâm’ın servet hakkındaki hükmü “Kur’ân’ın Kur’ân’ı tefsiri” sadedinde âyetlerin şu sıralamasıyla idrâk edilebilir:  

“Orada (yerde) onun üstünde sarsılmaz dağlar vâr etti, onda bereketler yarattı ve isteyip-arayanlar için eşit olmak üzere oradaki rızıkları dört günde takdir etti” (Fussilet 10).

“Sana içkiyi ve kumarı sorarlar. De ki: Onlarda hem büyük günah, hem insanlar için (bâzı) yararlar vardır. Ama günahları yararlarından daha büyüktür. Ve sana neyi infâk edeceklerini sorarlar. De ki: İhtiyaçtan artakalanı. Böylece Allah, size âyetlerini açıklar; umulur ki düşünürsünüz” (Bakara 219).

“Allah rızıkta kiminizi kiminize üstün kıldı; üstün kılınanlar, rızıklarını ellerinin altında bulunanlara onda eşit olacak şekilde çevirip-verici değildirler. Şimdi Allah'ın nîmetini inkâr mı ediyorlar?” (Nâhl 71).

“Ey îmân edenler, gerçek şu ki, (yahudi) bilginlerinden ve (hristiyan) râhiplerinden çoğu, insanların mallarını haksızlıkla yerler ve Allah'ın yolundan alıkoyarlar. Altını ve gümüşü biriktirip de Allah yolunda harcamayanlar... Onlara acı bir azabı müjdele” (Tevbe 34).

“Allah'ın, bol ihsanından kendilerine verdiği servette cimrilik edenler, bunun kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar. Hayır!; bu, onlar için şer’dir; kıyâmet günü, cimrilik ettikleriyle tasmalandırılacaklardır. Göklerin ve yerin mîrâsı Allah'ındır. Allah yaptıklarınızdan haberi olandır” (Âl-i İmran 180).

Siyon Lîderlerinin Protokôlleri’nin konu ile ilgili olarak özetle şunlar söylenir:

“Bizim rehberliğimiz altında, halk; aristokrasiyi yok etti. O aristokrasi ki kendisinin tek ve yegâne müdâfaa vâsıtası ve halkın refâhına bağlı ve ondan ayrılması imkânsız menfaatleri sebebiyle de kendilerini besleyen bir anne idi. Şimdi aristokrasinin yıkılması sebebiyle halk para öğüten merhâmetsiz alçakların pençesine düştü. Bunlar işçilerin boyunlarına acımasız ve zâlim bir boyunduruk vurdular. İşçilerin emeğinden kânunen faydalanmakta olan aristokrasi; işçilerin iyi beslenmeleri, sıhhatli ve kuvvetli olmaları ile alâkalanırdı. Biz ise tam aksine yahudi olmayanların öldürtülerek azalmalarından menfaat bekliyoruz. Bizim kuvvetimiz devamlı yiyecek kıtlığı ve işçinin beden zayıflığında gizlidir. Çünkü bütün bunlar bizim arzularımızın kölesi olmasına delâlet eder. O kendi yetkileri içinde bizim arzularımıza karşı koyma kuvvet ve enerjisini bulamayacaktır. Kralların kânunî otoritesinin aristokrasiye verdiği işçiyi idâre hakkını, açlık daha sağlam bir şekilde bize verir. Biz, avam tabakasını açlığın doğurduğu sıkıntı, hased ve kin ile harekete geçirecek ve yolumuzun üzerinde bizi engelleyen ne varsa onların elleri ile silip yok edeceğiz”.

“Yahudi olmayanlara düşünme ve farkına varma husûsunda vakit bırakmamak için onların aklını sanâyi ve ticâretle çevirmelidir. Böylece bütün milletler kâr peşinde ve yarışında bütün-bütün yutulacaklar ve müşterek düşmanlarını fark etmeyeceklerdir. Fakat yine de hürriyetin yahudi olmayanların toplumlarını parçalayıp yıkması için sanâyii spekülatif temele oturtmalıyız. Netîce olarak sanatı ile topraktan ne çıkarılmış ise onların ellerinden kayarak spekülasyona yâni bizim sınıflarımıza geçecektir.

Üstün gelmek için yapılan şiddetli mücâdele ve ekonomik hayâta yayılacak sarsıntılar hareketli, soğuk ve merhâmetsiz toplumlar meydana getirecektir ve şimdiden getirilmiştir de. Bu toplumlar yüksek siyâsete ve dîne karşı kuvvetli bir nefret besleyeceklerdir. Onların yegâne kılavuzu kâr yâni altındır, onunla elde edecekleri maddî zevklerinden dolayı ona tapacaklardır. Sonra vakti gelince yahudi olmayanların aşağı tabakaları, iyiyi elde etmek için değil, hattâ servet kazanmak için değil, fakat sâdece imtiyazlılara karşı kinlerinden dolayı bizim iktidâr rakiplerimiz olan yahudi olmayanların âlimlerine karşı bizi tâkip edeceklerdir”.

Aynı-zamanda ticâret ve sanâyi, fakat en başta vazîfesi mukâbil bir kuvvet teşkîl etmek olan spekülasyonu şiddetle himâye etmeliyiz. Spekülâtif sanâyinin yokluğu özel ellerde sermâyeyi çoğaltır ve toprağı emlâk bankalarına borçluluktan kurtararak ziraatın eski hâline gelmesine hizmet eder. Biz sanâyinin hem emeği hem de sermâyeyi arâziden çekip çıkarmasını ve spekülasyon vâsıtası ile Dünyâ’nın bütün parasının elimize geçmesini, bu sûretle bütün yahudi olmayanların proletarya saflarına atılmasını arzu ediyoruz. O zaman yahudi olmayanlar başka bir sebep için olmasa bile, vâr olma hakkını elde etmek için önümüzde eğileceklerdir.

Yahudi olmayanların sanâyisini tamâmen çökertmek için, yahudi olmayanların arasında geliştirdiğimiz lüksü spekülâsyonun yardımına getireceğiz. Çünkü lüks için hırslı talep, her şeyi yutup bitirmektedir. Biz işçi ücretlerini yükselteceğiz, fakat bu işçilere hiç-bir menfaat sağlamayacaktır. Çünkü biz aynı-zamanda hayat için en lüzumlu şeylerin fiyatlarında da yükselme meydana getireceğiz ve bunun ziraat ve hayvancılıktaki gerileme sebebiyle olduğunu iddia edeceğiz. Aynı işçileri anarşiye ve sarhoşluğa alıştırarak ihtihsal (üretim) kaynaklarını kurnazlıkla ve el altından derin bir şekilde mahvetmeye çalışacağız. Aynı-zamanda bu tedbirlerle yan-yana olarak yahudi olmayanların eğitim görmüş bütün güçlerini ortadan kaldırmak için her tedbiri alacağız.

Bu faaliyetlerin gerçek mânâlarının vaktinden önce yahudi olmayanların gözlerine çarpmaması için bu faaliyetleri “işçi sınıfına hizmet husûsunda ateşli bir arzu ve politik ekonominin büyük prensipleri” iddiâları ile maskeleyeceğiz. Politik ekonomide ise bizim ekonomik nazariyelerimizin enerjik bir propagandası sürdürülmektedir.

Silâhlanmanın hızlandırılması ve polis kuvvetlerinin arttırılması yukarıda bahsedilen plânların yerine getirilmesi için tamâmen elzemdirler. Biz istiyoruz ki Dünyâ’daki bütün devletlerde bizlerden başka ancak proleterya sürüleri bizim menfaatlerimize bağlı bir-kaç milyoner, polisler ve askerler bulunsun.

Baştan-başa bütün Avrupa'da ve Avrupa ile münâsebetleri vâsıtâsı ile diğer kıtalarda karışıklıklar, anlaşmazlıklar ve düşmanlıklar meydana getirmeliyiz. Bununla biz iki menfaat elde ederiz. İlk olarak, istediğimiz yerde karışıklıklar meydana getirmek veyâ sükûneti temîn etmek kuvvetine sâhip olduğumuzu iyice bilecek olan bütün memleketleri kontrol altında tutabiliriz. Bütün bu memleketler bizde kaçınılmaz bir baskı-gücü görmeye alışıktırlar. İkinci olarak da siyâsî vâsıtalarla, ekonomik anlaşmalarla veyâ borç yükümlülükleri ile her devletin kabînelerinde gördüğümüz bütün iplikleri entrikalarımızla karmakarışık bir hâle getireceğiz. Bu hususta başarıya ulaşmak için müzâkereler ve anlaşmalar sırasında büyük kurnazlık ve tesir kullanmalıyız. Fakat “resmî lîsan” denen hususlarda bunun zıddı taktikleri kullanacak, dürüstlük ve uysallık maskesi takınacağız. Dikkatlerine sunduğumuz şeylerin yalnız dışına bakmaya alıştırdığımız yahûdi olmayan millet ve hükûmetlerin bu durumda bizi hâlâ insan soyunun iyilik edici ve kurtarıcıları olarak kabûle devâm edeceklerdir”.

Hikmet Ertürk bir yazısında, müslümanların böyle perişan bir durumda olmasını ve mevcut durumdan kurtulmanın yollarını şu şekilde gösteriyor:

“Önümüze çıkan her yolda yürüyebileceğimizi düşünüyoruz. Artık kaybolduğumuzun da farkına varalım. Sâdece söz söyleyiciler durumundayız, her duyduğumuz şeye sarılıyor, taklit ediyoruz, bu gerçekte bizlerin kendimiz olmadığımızı gösteriyor. Bir-birlerimize uzanamıyor, bir-birlerimizin üzüntü ve sevinçlerine ortak olamıyoruz. Kendimiz için yabancılar olduğumuz kadar bir-birlerimiz için de yabancılar konumundayız. Bir-birlerimizi gördüğümüzde yine sâdece söz söyleyicilere dönüşüyor, yapmacık sözler ile bir-birimizi geçiştiriyoruz. Arkası olmayan sözler sarf ediyoruz, sözlerimizin ağırlığı yok, söylediğimiz, altına girdiğimiz yükümlülükleri yerine getirmiyor, bu durumumuzdan rahatsız olmuyoruz. Söz tutucular değiliz. Vaktinde hiç-bir şeyi yapamıyoruz, hep geçiştiriyoruz, ânı yaşıyoruz. Geleceğe yönelik tasavvurumuz yok, bir-birlerimize karşı saygımızı en aza indirmişiz ve bu hâli ile ruhsuz kalmışız. Heyecânımız gün geçtikçe gidiyor, bir-birlerimizden artık sıkılıyor, bir-birlerimizi özlemiyoruz. Arayıpta sormuyoruz, üstelik buna özel günlerimizi de dâhil ediyoruz.

“Sevdiğiniz şeylerden infâk etmedikçe iyilik mertebesine eremezsiniz. Her ne infâk ederseniz, hiç şüphesiz Allah onu bilir” (Âl-i İmran 92).

Kur’ân’da geçen buyruklar çoğu-zaman bizleri harekete geçirmiyor. Belki de bu emirlerde bizlerden istenilen şeyi tam olarak kavrayamıyoruz. Ya da görmezden gelip anlasak da yapmaya yanaşmıyoruz. Bunlar en çok sıkıntı çektiğimiz konular. Fakirlik ihtimâli bizleri korkutuyor ve elimizde olanları paylaşmaya yanaşmıyoruz.

Kur’ân âyetlerinin ilk muhâtaplarının, kendilerine iletilen bu buyrukların anlamını gerçekten kavradıklarını görüyoruz. Çünkü şu-an kavrayamadığımız şekli ile dursa da Kur’ân’daki âyetlerin derinlemesine incelemelerini yaptığımızda bu ilk muhâtapların en çok sevdikleri şeyleri, mallarının en değerli olanlarını Allah yolunda, O’nun dâvâsı için dağıttıklarını anlıyoruz.

Muhâtap oldukları âyet Âl-i İmran Sûresi 92. âyet ve bakın bu âyetin ilk muhatapları nasıl tepki veriyorlar:

İmam-ı Ahmed bin Hanbel rivâyet ediyor. Abdullah b. Ebu Talha’nın oğlu Ebu İshak’tan, O da Enes b. Mâlik’ten işittiğini kaydeder. Enes der ki: “Ebu Talha Medîne’li müslümanların en zenginiydi. En çok sevdiği malı da Beyraha bahçesi idi. Bu bahçe Mescid-i Nebevi’nin karşısındaydı. Hz. Peygamber (S) oraya girer, orada bulunan tatlı bir kaynaktan içerdi. Enes der ki: “Sevdiğinizden dağıtmadıkça iyiliğe ulaşamazsınız” âyeti inince, Ebu Talha dedi ki: “Allah “Sevdiğinizden dağıtmadıkça iyiliğe ulaşamazsınız” buyuruyor. Benim en sevdiğim malım ise Beyraha bahçesidir. Onu Allah yoluna bağışlıyorum. Onun iyiliğini umuyor ve yüce Allah katında bana azık almasını ümit ediyorum; Ey Allah’ın Resûlü, Allah’ın sana gösterdiği şekilde onu kullan.” Peygamber (S) “Çok güzel! Çok güzel! Bu kârlı, verimli bir arâzi… Ben işittim… Ben, onu, akrabalarına dağıtmanı uygun görüyorum” buyurdu, Ebu Talha da; “Öyle yaparım ey Allah’ın Elçisi!” dedi ve onu akrabâları ile amcaoğulları arasında paylaştırdı.” (Buhâri, Zekat, 44; Müslim, Zekat, 14; (Bkz. Nevevi, Şerhu Müslim, VII, 84–86).

Buhâri ve Müslim’de; Hz. Ömer’in şöyle dediği kaydediliyor: “Ey Allah’ın Resûlü, Hayber’de payıma düşen arâzi kadar benim yanımda değerli hiç-bir malım olmadı. Onu ne yapmamı önerirsin?” dedim. Resûlûllah (S) “Aslını bırak, ürününü Allah yolunda vakfet” buyurdu.

O dönemin ilk muhâtaplarının büyük bir çoğunluğu bu şekilde davranmışlar. Bu yönelişleri onları mallarının köleliğinden kurtarıp sâdece Allah’a kul olmaya yönlendirmiştir. Şu-an bizler açısından böylesi fedâkârlıklar yapmak pek mümkün görülmüyor. Çünkü yapılan her işin sonucunun tüm müslümanlara fayda sağlayacağı bir kardeşlik ittifâkı içerisinde değiliz. Sahih lîderlerimiz adına canlarımızı feda edecek bir bilince kavuşamamışız. İşin tuhaf tarafı, bunca yıldır bu ümmet üzerinde ittifâk ettiği bir lîder de çıkartamamıştır. İnşallah bir gün bu da olur.

Bunun oluşabilmesi için geçmemiz gereken aşamalar var. İlk önce böylesi bir bilincin oluşabilmesi için muhakkak ki kardeşlerimizi kendi öz nefislerimize yâni kendimize tercih eden davranışlarda bulunmalıyız. Fakat şu hâlimiz ile kardeşlerimizin haklarını kendimizinkinden üstün gören bir anlayışa da sâhip değiliz. Bir-birlerimiz arasındaki üstünlük anlayışımız kim ne derse desin elde ettiğimiz kazançlara göre belirlenmeye devam ediyor. Malımızın küçük bir bölümünü bile karşılıksız olarak kardeşlerimizle oluşturacağımız birlikteliklere vermeye râzı değiliz. İslâm dâvâsı kendi adımıza yaptığımız işlerin adı olmuş. İnşaallah müslümanlar bu hâlleri ile kalmayıp tekrar özlerine dönmeyi başarabilirler.

Şurası bir gerçek ki rızk konusunda Allah herkesi farklı-farklı yaratmıştır. Fakat elde edilen bu kazancın kullanımını ise tamâmen serbest bırakmamıştır. Kazançlarımız üzerinde fakirlerin de hakları var.

Bu konuda Rabbimiz şöyle buyuruyor:

“Allah kiminize kiminizden daha bol rızık verdi. Bol rızık verilenler, rızıklarını ellerinin altındakilere verip de bu hususta kendilerini onlara eşit kılmazlar. Durum böyle iken Allah’ın nîmetini inkâr mı ediyorlar?” (Nâhl 71).

Bir-arada iş yapmaya çalışan müslümanların ya da hiç-bir işi olmayan müslümanların uyacakları yol haritası böyle belirlenmiş. Birlikte iş yaptığımız, yanımızda çalıştırdığımız kardeşlerimizle olacak olan ilişki biçimi yukarıdaki âyetteki gibi olmalıdır. Bu kardeşlerimizi ömür-boyu yanımızda işçi olarak tutmamalıyız. Onların da kendi işlerinin oluşmasına yardımcı olmalıyız. İşi olmayan kardeşlerimiz içinse elimizde kaynak varsa iş kurmalarına yardımcı olmalıyız. Onlar ömür-boyu yanımızda çalıştıracağımız kölelerimiz değiller. Aynı dâvâya baş koyacağımız dava arkadaşlarımızdır. Onlarla eşit olmayı sevinilecek bir olgu olarak anlamlandırmalıyız.

Her müslüman’ın kendisine göre Allah tarafından ona bahşedilmiş bir enerjisi, yeteneği olabilir. Herkesin ticâri yetenekleri farklıdır. Fakat rızkın güç ve yetenekle hiç-bir ilgisi yoktur. Tüm bunların tek kaynağı Yüce Allah’tır. Ve Allah bu kazançlarımızın paylaşılmasını istiyor. Nâhl suresinde geçen âyetin iniş sebebi ise; Müşrikler Allah’ın kendilerine verdiği rızkın bir kısmını sahte tanrılarına ayırıyorlardı. Burada onlar hakkında diyor ki; “Onlar sâhip oldukları malların bir kısmını elleri altında bulunan kölelerine vermiyorlardı. (Bu İslâm’dan önce fiilen yaşanan bir olaydır) Yâni rızık konusunda köleleriyle eşit olmak istemiyorlardı. Peki ne diye Allah’ın kendilerine verdiği rızkın bir payını sahte ilahlarına ayırıyorlar? Bu soruyu Allah onlara soruyor; “Acaba Allah’ın nîmetlerini inkâr mı ediyorsunuz?” Aynı soru bizler için de geçerlidir. Böylesi müşrikler gibi davranan her müslüman’a sorulacak sorudur bu. Acaba Allah’ın nîmetlerini inkâr mı ediyorsunuz?

Mekke dönemi ve o dönemin inanmışları bâbında ekonomik ilişkilere baktığımızda müslümanlar arasında büyük ölçüde varlık ayrımı olmadığını görmekteyiz. Fakat günümüz müslümanları sâdece zekâtlarını vererek fakir kardeşleri üzerindeki sorumluluklarından kurtulacaklarını düşünüyorlar. Hâlbuki fakirlik bu kardeşlerimizin kaderi değildir. Eğer ki bir müslümanın oturacağı evi, seyahat edeceği bir arabası ve de geçineceği bir miktar parası var ise arta kalan gelirini fakir kardeşlerinin hayat standartını yükseltmesi ya da İslâm dâvâsı için kullanmalıdır. Mal biriktirme asla ve asla İslâm’da yoktur. Yapmamız gereken şey fakir kardeşlerimizle eşit hayat şartlarına gelmeye çalışmaktır. En azından her müslümanın böyle bir gâyesi olmalıdır. Zâten bu kardeşlerimizin fakirliğe mahkûm olmaları bizlerin olumsuz davranışlarımız sebebiyledir. Servet köleliğine kapılmamış en azından yüz adanmış müslüman tüm bu olumsuz ekonomik sorunları çözebilirdi. Hem böylelikle rızık endişesi ile oradan-oraya çalışmaya giden İslâm adına çalışma fırsatı bulamayan kardeşlerimiz de İslâm’a daha faydalı çalışmalar yapabilirlerdi. Böylelikle bizlerin hicret bilinci de sâdece iş bulma koşuşturmaları olarak hayâtımızda kalmazdı.

Aslında bizler kafa olarak, kâlp olarak müslümanlığı içselleştirebilsek bir-çok sorun kendiliğinden ortadan kalkabilir. Geçimlik derdi öyle korkulacak bir şeye de dönüşmez. Bakın hicrette mü’minler Medîne’ye hicretten beş ay sonra neler yapıyorlar. Mescidin yapılmakta olduğu sıralarda “kardeşlik” îlan ediliyor. Buna göre Enes bin Mâlik’in evinde toplanan sahabeler tek-tek “şu şununla, bu bununla” diyerek kardeş yapılıyor. İkişer-ikişer kardeş yapılan sahabelerin sayısı 100’ü buluyor. (İbni Saad; Tabakat).

Mekke’den göçenler, Medîne’li müslümanların evlerine onar-onar yerleştiriliyor. On kişi, bir koyunun sütünü bölüşüp içiyorlar. (İbni Abdulber; İstiab).

İlk sorunlarını böylelikle aşıyorlar. Bizlerin Allah’ın dilediği, uygun gördüğü bir beldede toplanmamız ve bu örneklikleri hayâtımıza geçirmemiz gerekmektedir. Buna mecbûruz ki bu ihtiyaç ileride daha da belirgin hâle gelecektir. Seyyid Kutub’un dediği gibi; “Allah’a yemin olsun ki, binlerce konferans, milyonlarca vaaz, yüzlerce kitap, milyonlarca dergi, gazete, broşür asla İslâm’ın yaşandığı ve hâkim olduğu ufak bir mahalle kadar etkili olamaz”.

O yüzden geçimlik korkularımızı bir kenara bırakarak bir-birlerimizle komşular olmaya râzı olalım. İslâm’ı kendi mahallelerimizde topluca yaşayalım, örnekliliğimiz de topluca olsun.

İnşallah bizler de ilk neslin gösterdiği fedâkâr davranışları gösterme cesâretini yakalarız. Geçici şeylere tutunarak yol almaya çalışmayız. Bizde olanın üzerinde başkalarının da hakları olduğuna râzı oluruz. Allah bizlere bu konularda korkak bir anlayış, korkak bir yaşayış nasip etmesin”.

DESTAN

Durun kalabalıklar, bu cadde çıkmaz sokak!

Haykırsam, kollarımı makas gibi açarak:

Durun, durun, bir Dünyâ iniyor tepemizden,

Çatırdılar geliyor karanlık kubbemizden,

Çekiyor tebeşirle yekûn hattını âfet;

Alevler içinde ev, üst katında ziyâfet!

Durum diye bir lâf var, buyrunuz size durum;

Bu toprak çirkef oldu, bu gökyüzü bodurum!

Bir şey koptu benden, şey, her şeyi tutan bir şey,

Benim adım Bay Necip, babamınki Fazıl Bey;

Utanırdı burnunu göstermekten sütninem,

Kızımın gösterdiği, kefen bezine mahrem.

Ey tepetaklak ehram, başı üstünde binâ;

Evde cinâyet, tramvay arabasında zina!

Bir kitap sarayının bin dolusu iskambil;

Barajlar yıkan şarap, sebil üstüne sebil!

Ve ferman, kumardaki dört kralın buyruğu;

Başkentler haritası, yerde sarhoş kusmuğu!

Geçenler geçti seni, uçtu pabucun dama,

Çatla Sodom-Gomore, patla Bizans ve Roma!

Öttür yem borusunu öttür, öttür, borazan!

Bitpazarında sattık, kalkamaz artık kazan!

Allah’ın on pulunu bekleye dursun on kul;

Bir kişiye tam dokuz, dokuz kişiye bir pul.

Bu taksimi kurt yapmaz kuzulara şah olsa;

Yaşasın, kefenimin kefili karaborsa!

Kubur fâresi hayat, meselesiz, gerçeksiz;

Heykel destek üstünde, benim ruhum desteksiz.

Siyâset kavas, ilim köle, sanat ihtilâç;

Serbest, verem ve sıtma; mahpus, gümrükte ilâç.

Bülbüllere emir var: Lîsan öğren vakvaktan;

Bahset târih, balığın tırmandığı kavaktan!

Bak, arslan hakîkate, ispinoz kafesinde;

Tartılan vatana bak, dalkavuk kefesinde!

Mezarda kan terliyor babamın iskeleti;

Ne yaptık, ne yaptılar mukaddes emaneti?

Ah, küçük hokkabazlık, sefil aynalı dolap;

Bir şapka, bir eldiven, bir maymun ve inkılap.

Necip Fazıl Kısakürek (1947)

Ali Şeriati:

“Bütün târih, Hak ile bâtıl arasındaki mücâdeleden, tek-tanrıcılıkla çok-tanrıcılık arasındaki savaştan, zâlimlerle mazlumlar, yoksullarla zorbalar arasındaki çarpışmadan ibârettir. Bu mücâdele ve çatışma, Hâbil’le Kâbil’in hikâyesinde sembolik olarak dile getirilmiştir. Ruhban sınıfı ve mal-mülk sâhipleri, her-zaman peygamberlere karşı koymaya yeltenen sömürücü sınıfı teşkil etmişler, buna karşılık yoksullar, mazlumlar ve takvâ-sâhipleri, hep peygamberlerin ve şehitlerin yanında olmuşlardır” der.

Malcom X:

“Eğer bir şey başkalarına helâl ama size haram ise bilin ki o din Allâh'ın dîni değil, düşmanlarınızın dînidir” der.

Hacc zamânı yaklaşık 5 milyon müslümanın hep bir ağızdan bağırarak söylediği: “Lebbeyk Allahümme lebbeyk, Lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk. İnnel hamde venni'mete leke velmülk. Lâ şerike kek” telbiyesinin anlamı şudur:

“Buyur Allah’ım buyur! Buyur ki Senin ortağın (şerik) yoktur. Buyur! Hamd Sana, nimet sendendir. Senin mülkte de ortağın (şerikin) yoktur.

Hârûn’a câiz olmayan şey, Kârun’a da câiz değildir.

En doğrusunu sâdece Allah bilir.

Hârûn Görmüş

Nîsan 2015